Geschreven door Fethullah Gülen
Deze term is afgeleid van de werkwoordstam j-h-d en wordt gelezen als djihad. Het betekent zowel ‘al zijn kracht gebruiken’, als ‘zich met al zijn vermogen en kracht naar een doel bewegen en alle tegenslag het hoofd bieden’.
Met de komst van de islam kreeg djihad een specifiek karakter: strijden op het pad van God. Dit is de betekenis die vandaag de dag meestal in gedachten komt. Deze strijd vindt op twee terreinen plaats: intern en extern. Intern kan deze strijd beschreven worden als de inspanning die geleverd wordt om de eigen essentie te verwezenlijken; extern als het proces dat iemand anders in staat stelt zijn of haar essentie te verwezenlijken. De eerste is de grote djihad en de tweede de kleine. De eerste is gebaseerd op het overwinnen van obstakels die tussen onszelf en onze essentie staan en het verwerven van kennis en uiteindelijk goddelijke kennis, goddelijke liefde en spiritueel geluk door de ziel. De tweede is gebaseerd op het verwijderen van obstakels die tussen mensen en geloof in staan, zodat mensen de vrije keuze hebben om een bepaald pad in te slaan.
Soorten djihad
De kleine djihad betekent niet dat men zich uitsluitend op het slagveld moet begeven. In feite heeft de kleine djihad vele betekenissen en een breed toepassingsgebied. Zo breed dat een woord of stilte, een frons of glimlach, het verlaten van of zich voegen bij een groep – kort gezegd, alles wat voor God gedaan wordt – en het reguleren van liefde en woede op een manier die Hem behaagt, hier soms onder vallen. Op deze manier zijn alle inspanningen die men levert om een samenleving en mensen te (her)vormen een deel van djihad. Net zo als elke inspanning die men zich voor zijn gezin, verwanten, buren en regio getroost.
Op een bepaalde manier, is de kleine djihad materieel. De grote djihad vindt echter aan het spirituele ‘front’ plaats, aangezien dit onze strijd met onze innerlijke wereld en ons ego (nafs) is. Wanneer beide succesvol verlopen, zal het gewenste evenwicht tot stand komen. Als één van beide ontbreekt, zal het evenwicht verstoord worden. Gelovigen vinden vrede en vitaliteit in een dergelijke evenwichtige djihad.
Er zijn net zoveel wegen naar God, als er wezens zijn. God leidt degenen die in Zijn belang naar redding streven over één of meerdere van deze wegen. Hij opent iedere weg naar goedheid en beschermt die tegen de wegen naar het kwaad. Iedereen die Zijn weg vindt, vindt de middenweg. Net zoals deze mensen voor wat betreft woede, intelligentie en lust de middenweg bewandelen, volgen zij die ook voor wat betreft djihad en aanbidding.
Met de kleine djihad vervullen wij op actieve wijze Gods geboden. De grote djihad verklaart de oorlog aan de destructieve en negatieve emoties van onze ego’s en gedachten (zoals wrok, haat, jaloezie, egoïsme, trots, arrogantie en opsmuk), die ons ervan weerhouden perfectie te bereiken. Doordat dit een zeer moeilijke en zware djihad is, wordt deze de grote djihad genoemd. Zij die in de grote djihad falen, zullen ook in de kleine djihad falen.
Aisha, de echtgenote van de Profeet vertelt: “Op een nacht vroeg Gods Boodschapper: ‘Aisha, mag ik deze nacht met mijn Heer doorbrengen?’ (Hij was hoffelijk genoeg om dergelijke toestemming te vragen. Edelmoedigheid en hoffelijkheid waren belangrijke aspecten van zijn diepgang). Ik antwoordde: ‘Boodschapper van God, ik zou graag bij je willen zijn, maar wil nog liever wat jij graag wilt.’ De Profeet verrichtte de rituele wassing en bad tot de vroege ochtenduren.”
Dit verhaal toont ons de innerlijke diepgang en de grote djihad van de profeet.
Evenwicht
Djihad is een evenwicht tussen innerlijke en uiterlijke verovering. Het bereiken van spirituele perfectie en anderen helpen ditzelfde te doen, zijn aandachtspunten. Het bereiken van innerlijke perfectie is de grote djihad en anderen helpen dit te bereiken, is de kleine djihad. Wanneer men de een van de ander scheidt, is djihad niet langer djihad. Het achterwege laten van het ene leidt tot luiheid en het achterwege laten van het andere tot anarchie. Hoe gelukkig zijn zij die net zo hard op zoek zijn naar een weg tot redding voor anderen, als zij dat voor zichzelf doen. En hoe gelukkig zijn degenen die zich herinneren zichzelf te redden, terwijl zij anderen redden!