Fethullah Gülen’s interview met The Wall Street Journal
Door: Joe Parkinson en Jay Solomon
1. De minister-president heeft U en de Hizmetbeweging herhaaldelijk aangevallen in de afgelopen weken. Gelooft U dat uw alliantie met zijn factie van de AKP nu definitief ten einde is?
Als we al over een alliantie kunnen praten, dan was het alleen rond gemeenschappelijke waarden zoals democratie, universele mensenrechten en vrijheden – nooit rond politieke partijen of kandidaten. Tijdens het grondwettelijk referendum in 2010 zei ik dat als deze democratische hervormingen, die in overeenstemming zijn met de eisen van de Europese Unie voor het lidmaatschap, reeds eerder werden uitgevoerd door de oppositiepartij CHP, dan zou ik ook hen gesteund hebben.
Een breed spectrum van de Turkse mensen, waaronder Hizmet deelnemers, hebben de AKP ondersteund voor democratiseringshervormingen, voor het beëindigen van de militaire voogdij op de politiek en voor de vooruitgang van Turkije in het EU-toetredingsproces. We hebben altijd gesteund waarvan we veronderstelden dat het juist was en in overeenstemming met de democratische principes. Maar we hebben ook bekritiseerd wat we als verkeerd zagen en in strijd was met deze beginselen.
Onze waarden en houding zijn niet veranderd. We zullen blijven pleiten voor de democratie. Of de houding of acties van de politieke spelers in overeenstemming zijn met hun eerdere prestaties moet door het Turkse volk en onpartijdige waarnemers worden besloten.
2. U heeft tien jaar lang samenwerking gehad met de heer Erdoğan – wat is het moment dat U het meest over zijn leiderschap teleurgesteld heeft?
Gewoon om nogmaals te verduidelijken, als we over een alliantie kunnen praten, dan was het op waarden en principes gebaseerd. Gedurende de AKP periode steunden wij democratiseringshervormingen en bekritiseerden antidemocratische acties. Bijvoorbeeld, in 2005 hebben we kritiek geuit op het ontwerp van antiterreurwet die misdrijven voor terreur te ruim omschreef en het schaden van vrijheden riskeerde.
In de periode tussen 2003 en 2010 was de algemene trend in de richting van democratische hervormingen en een breed spectrum van de Turkse bevolking steunde hen. Dit was duidelijk tijdens het grondwettelijk referendum van 2010, dat 58% goedkeuring heeft gekregen. Turkije heeft inderdaad economische en democratische vooruitgang geboekt in de afgelopen 15 jaar.
Maar we zouden graag dat deze democratiseringshervormingen voortgezet werden. Turkse mensen die de grondwetswijzigingen van 2010 met de uitdrukking “goed maar niet voldoende” ondersteund hebben, zijn nu boos omdat in de laatste twee jaar de democratische vooruitgang teruggedraaid wordt. Een nieuwe, burgerlijk-opgestelde, democratische grondwet zou de democratische winsten consolideren en zou Turkije verankeren aan de democratische waarden van de EU. Helaas is die inspanning nu verlaten.
3. Wat is uw reactie op de acties van de minister-president om de leiding van de politie te zuiveren?
Indien de leden van de politie of een andere overheidsinstantie de wetten van het land of de regels van hun instellingen hebben overtreden, dan kan niemand dergelijke daden verdedigen en ze moeten worden onderworpen aan juridische of institutionele onderzoeken. Indien echter, als ze niets illegaals hebben gedaan en ze hun institutionele regels niet hebben overtreden, en als ze gewoon worden geprofileerd op basis van hun levensbeschouwing of affiniteiten, en onderworpen worden aan discriminerende behandeling, dan is een dergelijke behandeling niet te rijmen met democratie, rechtsstaat en universele mensenrechten.
Als ambtenaren wetten overtreden, zouden ze aan onderzoek moeten worden onderworpen
Schuifelgang en zuiveringen op basis van ideologie, sympathie of wereldbeelden was een praktijk van het verleden die de huidige regerende partij beloofde om ermee te stoppen terwijl zij campagne voerde voor de verkiezingen. Het is ironisch dat de leden van de politie en justitie die een paar maanden geleden werden toegejuicht als helden, nu geschuifeld worden in het midden van de winter zonder enig onderzoek.
4. Wat is de reden dat de Hizmetbeweging haar studenten actief heeft aangemoedigd om een carrière bij de politie en de rechterlijke macht te kiezen?
Laten we allereerst het uitgangspunt in de vraag corrigeren. Ik kan alleen spreken over mijn persoonlijke belangenbehartiging, die in het algemeen is gericht aan Turkse publiek. Ik heb altijd geloofd dat het onderwijs de beste manier is om mensen op te voeden en een solide basis voor een samenleving te bouwen. Elk sociaal probleem begint bij het individu en kan op de lange termijn op het niveau van het individu worden opgelost. Oplossingen op systemische, institutionele of beleidsniveau zijn gedoemd te mislukken wanneer het individu wordt verwaarloosd. Daarom is mijn eerste en belangrijkste pleidooi voor het onderwijs geweest.
Het is ook de reden waarom veel mensen die het met mijn ideeën konden vinden verschillende typen onderwijsinstellingen hebben opgericht van schoolinternaten tot centra voor examenvoorbereiding, van particuliere scholen tot centra voor gratis huiswerkbegeleiding. Deze instellingen realiseren voor een breder segment van de samenleving toegang tot goed onderwijs, die tot nu toe alleen beschikbaar was voor enkele bevoorrechten. Ik heb Turkse mensen aangemoedigd om zich in alle facetten van de Turkse samenleving en in elke orgaan van hun land te laten vertegenwoordigen, omdat het belangrijk is dat deze instellingen de diversiteit van de samenleving weerspiegelen. Maar de keuzes die worden gemaakt door studenten en hun ouders worden gevormd door vele factoren, zoals werkgelegenheid en de verwachte kans op opwaartse mobiliteit. Ik ben niet zeker hoe invloedrijk mijn pleidooi is geweest als een factor die deze gezinnen hebben overwogen.
Over de door Hizmet deelnemers opgerichte instellingen, heb ik geen nauwkeurige beoordeling van de carrièrekeuzes van hun afgestudeerden. Maar in tegenstelling tot wat u misschien denkt, is het voor de studenten die denken aan een carrière in de velden die u (politie of justitie) noemde, historisch gezien een mogelijke oorzaak van discriminatie geweest aan dergelijke instellingen te zijn afgestudeerd.
5. De regering heeft aangegeven om de vonnissen tegen de militairen, die beschuldigd werden van het beramen van staatsgrepen, opnieuw te willen beoordelen – bent U bang dat ze een nieuwe alliantie tegen uw volgelingen aan het creëren zijn? Wat is uw strategie om dit tegen te gaan?
Herhaling van het proces in het licht van nieuwe bewijsgegevens of opsporing van onregelmatigheden in de gerechtelijke procedure is een universeel mensenrecht. Als nieuw bewijs is opgedoken, of is vastgesteld dat de juridische procedure gebrekkig was, dan is een nieuw proces een wettelijk recht. Niemand wil en kan een onschuldig persoon onterecht straffen.
Echter, als het de bedoeling is om de uitspraken van duizenden zaken volledig af te schaffen, dan zou een dergelijke stap zowel de geloofwaardigheid van het rechtssysteem ondermijnen als de democratische verworvenheden van de afgelopen tien jaar achteruit doen gaan. Het zou heel moeilijk zijn om een dergelijke stap te verklaren tegenover de 58% van de Turkse bevolking die de grondwetswijzigingen van 2010 ondersteunde, die het mogelijk maakte om de voormalige coupplegers voor het eerst in de Turkse geschiedenis in burgerlijke rechtbanken te vervolgen. Het zou ook een ironie presenteren als de leiders van de huidige regering die jarenlang deze zaken als een triomf van de democratie verdedigden en volgens hun woorden de dappere officieren van justitie en rechters, die daar aan deelnamen prezen. Er zijn ook nieuwsberichten van de politieke leiders die opscheppen over de onderwerping van de militaire leiding aan de civiele autoriteit.
Er is ook een element van onoprechtheid hier.
De huidige retoriek, waarop deze zaken in diskrediet worden gebracht en toegeschreven aan een bepaalde groep binnen de rechterlijke macht, vormt een schril contrast met de retoriek van de politieke leiders tijdens hun tien jaar van het bestuur. Er is ook een element van onoprechtheid hier. Toen de directeur van de Turkse inlichtingendienst (MIT) door een officier van justitie werd benaderd voor bevraging over de vermeende deelname van inlichtingenofficieren in de terroristische daden van KCK / PKK-eenheden, had de regering onmiddellijk een wet aangenomen die de goedkeuring van de premier vereiste voor het onderzoeken van de intelligentie directeur. Terwijl de regerende partij zeker de kracht had om dit te doen, hebben ze een soortgelijke wet die dezelfde bescherming brengt voor de verdachte chef van de generale staf of legeraanvoerders niet laten passeren. Deze inconsistentie toont aan dat de recente retoriek van opnieuw berechten eerder politiek gemotiveerd is dan in plaats van een verlangen naar gerechtigheid voor militaire officieren.
Indien het wordt uitgevoerd, dan zou een dergelijke stap een klap voor de democratische hervormingen van de afgelopen decennia zijn. Het zou een dramatische ommekeer zijn van de inspanning om de voogdij van de militairen op de democratische instellingen te verwijderen. In de Turkse geschiedenis zijn er vier gekozen regeringen omvergeworpen door militaire staatsgrepen in meer dan een halve eeuw.
6. De regering heeft het gemunt op een scala van bedrijven van Koc tot Dogan, door ze met fiscale boetes te slaan toen hun politieke houding in contrast met de heer Erdoğan was. Ziet U een bedreiging voor bedrijven geleid door Hizmet volgelingen in het licht van de recente gebeurtenissen?
Uit de nieuwsberichten leer ik dat wat je bedoelde niet langer een bedreiging is, het is de realiteit. De Koza groep, Istikbal groep en Bank Asya waren doelwit van verschillende vormen van buitengewone inspecties, boetes, annuleringen van vergunningen, en massale ongeplande fonds onttrekkingen, hetgeen werd gevolgd door negatieve campagne tegen de bank in bepaalde nieuwsuitzendingen en verkooppunten die bekend staan als dicht bij de regerende partij te zijn.
7. President Gul wordt gezien als een gematigde leider die verschillende facties, variërend van conservatieven tot liberalen en Hizmet bij elkaar kan brengen. Zou U voorstander zijn van een AKP die door de heer Gul als premier wordt geleid of denkt U dat hij meer nuttig is om het land als president te besturen? Vindt U bij de heer Gul een meer sympathieke audiëntie in vergelijking met de heer Erdoğan?
We hebben altijd geprobeerd om de zelfde nabijheid van alle politieke partijen te handhaven. Als een civiele maatschappelijke beweging, hebben we nooit gepleit voor het ondersteunen van een partij of een kandidaat. Maar individuele Hizmet deelnemers hebben bepaalde partijen en kandidaten dichter bij hun overtuigingen en waarden gevonden en steunden hen uit hun vrije wil.
De heer Gul is momenteel onze president. Het zou ongepast zijn voor ons om te speculeren over toekomstige scenario’s van zijn naam.
8. Veel van Uw supporters in de media zijn zeer positief over het CHP-leiderschap in de afgelopen weken geweest – denkt U dat een alliantie tussen Hizmet en CHP waarschijnlijk is tijdens de komende verkiezingen cyclus?
Nogmaals, we hebben nooit een alliantie of partnerschap gevormd met een politieke partij of kandidaat. Onze steun of kritiek is altijd rond waarden geweest. Een dergelijke alliantie zal ook in de toekomst niet worden aangegaan. Als een civiel maatschappelijke acteur, is het noodzakelijk voor ons om open te staan voor iedereen in de samenleving. Maar onze waarden zijn duidelijk. Democratie, universele mensenrechten en vrijheden, transparant en verantwoordelijk bestuur, vallen onder deze waarden.
