De laatste jaren is er in de Russische media veel gepubliceerd over de “Fethullah Gülen-beweging”. Kunt u informatie geven over de beweging? Bestaat er een officiële organisatie en een programma van de beweging? Wat zijn de principes voor de activiteiten?
Vandaag de dag wordt bij “beweging” aan een maatschappelijke, zelfs aan een politieke beweging gedacht. Er kan geen sprake van zijn dat een dergelijke beweging wordt toegeschreven aan mij als gewone sterveling. Maar om een omschrijving te kunnen geven aan sommige activiteiten, zou je wel kunnen spreken van een “beweging”. Ik acht het een plicht om te vermelden dat het niet juist is om een beweging aan mijn persoonlijkheid te binden en dan van een “Fethullah Gülen-beweging” te spreken; tevens zou dit onrecht doen aan de vele mensen die zich inspannen. Want mijn aandeel in deze beweging is minimaal en er is geen sprake van een leiderschap, een centrale organisatie en verbondenheid aan die centrale organisatie of een centraal orgaan. Er wordt uiteraard een manier van dienstbaarheid aan de mensheid getoond, te beginnen in je eigen land, vanuit je besef van dienstbaarheid aan je Schepper aan de ene kant en je overtuiging van een leven in het hiernamaals, maar ook als noodzaak van menszijn te midden van alle schepselen. Maar dit gebeurt niet door mensen bij elkaar te verzamelen en een centrale organisatie, een officiële stichting te vormen. Je bent met je preken bezig als een officiële prediker in moskeeën en je schrijft je ideeën op als een gewone burger, en waarschijnlijk krijgen je ideeën veel respons bij mensen die over het algemeen je ideeën delen en zo ontstaat er een vrijwilligersbeweging.
Als er ergens een succesvolle prestatie wordt neergezet, dan proberen anderen, die op zoek zijn naar een soortgelijke oplossing elders, door vergelijkbare dingen te realiseren. Zo ontstaat er een los-vaste beweging, die berust op deelname op vrijwillige basis van mensen, waarbij geen sprake is van een centrale structuur, een centrale organisatie, officiële statuten en rechtspersoonlijkheid, hetgeen ook niet noodzakelijk is. Het is vanzelfsprekend dat sommige mensen je om advies vragen, omdat zij het waarderen, en dat je zelf je visies publiceert door middel van hedendaagse communicatiemiddelen. Bovendien behoort de basisgedachte van zo’n beweging niet toe aan jou als persoon. Dit is iets wat al vanaf de eerste mens bestaat en herhaald wordt door vele talloze filosofen, denkers, religieuze en ideologische leiders en wat door de mensheid aanvaard is. Het enige wat je doet is deze beginselen te vertalen naar de hedendaagse begrippen en condities.
Tegelijkertijd zijn er vele mensen, vele intellectuelen, filosofen en denkers, die deze denkwijze ondersteunen, zelf bijdragen leveren en gebreken herstellen, derhalve kan zo’n beweging niet toegeschreven worden aan een persoon. Er ontstaat zo een collectieve beweging, waaraan mensen deelnemen uit alle lagen van de samenleving in diverse landen, diverse naties, en die gevormd en geleid wordt door collectief begrip en collectief bewustzijn.