Het interview van Nuriye Akman In Zaman Daily-2

dec 17, 2013 | Interviews, Uncategorized

Het interview van Nuriye Akman In Zaman Daily.

Had 11 september een slechte invloed op de onderwijsprogramma’s die u stimuleert, oftewel, op het opzetten van scholen over de hele wereld?

Het had niet zo heel veel invloed. Op sommige plekken was er misschien sprake van angst. Deze mensen hadden tot noch toe nooit met iets dergelijks te maken gehad. In een paar situaties werden er mensen meegenomen voor verhoor, om vervolgens weer te worden vrijgelaten. “We hebben ons vergist,” werd er gezegd. Dit hebben onze mensen en onze vrienden volledig te danken aan hun manieren, aan hun goede werk, en aan het aangaan van de dialoog met de lokale bevolking. Ze hebben, in mijn ogen, fantastisch werk gedaan en zich gedragen als ware diplomaten.

Maar 11 september heeft een enorme invloed op de Amerikanen gehad. Het heeft een enorme onrust, angst aangewakkerd. Ze hebben maatregelen genomen. Ze hebben een nieuw departement in het leven geroepen (Homeland Security). Een golf van ernst heeft Amerika overspoeld. Dit zie je onder andere op vliegvelden. Er worden nu foto’s en vingerafdrukken gemaakt. Vroeger was het relatief makkelijk om een verblijfsvergunning te bemachtigen, nu heeft dit veel voeten in de aarde. Maar er heerste niet opeens meer achterdocht jegens ons. Turken zijn ook Moslims. Ze hadden in hetzelfde hokje geplaatst kunnen worden. Maar Turkije is anders. Hier hebben wij profijt van. Turkije is een democratisch en seculier land. Terroristische acties zijn hier niet aan de orde. De Arabische, Jordanese, Palestijnse en Saoedische moskees werden scherp in de gaten gehouden. Maar ik denk niet dat er foto’s en vingerafdrukken worden genomen van Turken. Ik heb er ook nog niets over gehoord.

Hooggeplaatste Personen Hebben het Cassette Incident Gebruikt voor Chantage

27 Maart 2004

Is er sprake van zelfkritiek wat betreft het ‘Cassette incident’ dat in juni 1999 begon?

Het Cassette Incident begon niet in juni. Al voor juni waren er mensen die het, beetje bij beetje, naar buiten brachten. Er zat meer achter. We hadden ervaren waar sommige mensen toe in staat waren. Iemand had daarvoor een nieuwsitem gepubliceerd over de groepmarketing in die business, en degenen die op televisie verschenen verzamelden de cassettes op een plek die zelfs bij de ‘Security’ bekend was, en monteerden ze. Ik kon er echter niets aan veranderen. Er zaten enkele sterke mensen bij waarop wij geen grip konden krijgen. Ze waren vastbesloten om te doen wat ze van plan waren. Bovendien wilden ze één van onze vrienden chanteren, een kleermaker. Ik woonde destijds in Istanbul. De kleermaker kwam naar me toe en zei: “Ze zeggen van alles, maar als ik ze aangeef dan ontslaan ze me.” Er was veel sprake van afpersing bij het Incident. Dit was al veel eerder begonnen. Ze kozen bepaalde uitspraken van cassettes en monteerden deze aan elkaar. Als mensen onder elkaar kun je probleemloos over dingen praten, zelfs tijdens dit interview. Er kunnen dingen tussenzitten waar we hoogdravend over praten. Ik moet bekennen dat ik me schaam voor de uitspraken die ik heb gedaan die totaal niet passen bij mijn stijl.

 Gaat dat over de uitspraken op deze cassette?

Ja. Ik vermoed dat er zich onder mijn vrienden mensen hebben bevonden met duistere gedachten, en hier ook naar gehandeld hebben, en dit incident enorm hebben opgeblazen. Dit zal nu ongetwijfeld nog gebeuren. Dit soort mensen loopt altijd rond, dus het is mogelijk. Ik vermoed dat ze naar onze groepsgesprekken kwamen; deze waren voor iedereen vrij toegankelijk. Van mensen uit Yesilcam (het Hollywood van Turkije) tot mensen uit de muziekwereld, en theologen; iedereen kwam opeens. Iedereen wilde een vraag stellen. Ik zag er ook mensen van de Nationale Beweging, en zelfs mensen die werden gezocht door de politie. Zij zeiden: “Misschien worden we opgepakt. We hebben naar uw preek geluisterd. We willen ons leven beteren.” Er kwamen ook staatsdienaren. Ze klaagden over de druk waaraan ze onderhevig waren. Ik zei: “Houd je gevoelens verborgen voor je superieuren.” Waarmee ik wil aangeven dat ik niet persé zei wat ze wilden horen. Ik probeerde, zo goed als ik kon, een oplossing aan te dragen voor ieders probleem. Maar dit waren voornamelijk privé gesprekken, waar weinig mensen bij betrokken waren. Dit betekent dat er enkele mensen uit het publiek slechte bedoelingen hadden. Ze namen mijn toespraken op met verborgen taperecorders. Misschien zaten er ook wel camera’s verstopt in hun tassen. Sindsdien heb ik gedacht dat ze delen opnamen om deze vervolgens te verkopen, of misschien werkten ze voor iemand anders. Ik heb een paar gezichten, types, in gedachten die ik verdenk. Maar het heeft geen zin hier nu nog over te praten. We kunnen niet teruggaan in de tijd. In de wil van God schuilt goedheid. Dit is echter allemaal met voorbedachte rade en met erg slechte intenties gedaan. Het was allemaal gepland om iemand te straffen.

Die preek werd gezien als een toespraak met een onderliggende boodschap, namelijk dat u de staat van binnenuit wilde overnemen. Was dit oneerlijk?

Ik hield me destijds nog niet actief bezig met tolerantie. Tolerantie huisde in mijn ziel, in mijn aard. Een boek, getiteld ‘Criteria or Lights of the Way’, bestaat uit een verzameling notities die ik had gemaakt tijdens de periode dat ik beheerder was in de Kestanepazari (Moskee). Vrienden hebben die notities later stukje bij beetje gepubliceerd in tijdschriften. Mijn mutaala (studie en onderzoek) met betrekking tot de staat, de republiek en de democratie staat in die notities. Ik uitte mijn verschillende gedachten sowieso altijd op verschillende momenten, of ze nou waardevol waren of niet. In Edirne, toen ik nog jong was, heb ik, tijdens mijn preek, eens gereageerd op iemands belediging van (Mustafa Kemal) Ataturk, terwijl ik op de spreekstoel van de moskee zat. Wat ik vandaag de dag denk, en hoe tolerant ik nu ben, zo was ik destijds ook. Ik heb me altijd formeel opgesteld naar mensen. Misschien voelden de mensen zich dichtbij mij door mijn houding in het algemeen. Op de spreekstoelen uitte ik altijd mijn gevoelens. Ik heb 30 – 40 jaar gepredikt in moskees. Indien iemand een bepaalde agenda, een bepaald plan heeft, zal hij die op een dag naar buiten brengen. Ik ben nooit verhoord op grond van deze toespraken. Ik was een staatsdienaar. Ik heb zelfs nooit een kruisverhoor ondergaan op grond van de Wet van de Vervolging van Staatsdienaren. Ik heb nooit voor hoeven komen. Tijdens de periode van de krijgswet werd ik gevolgd. Dit was een periode van militair regime. Op 12 maart 1971, toen de rechtszaak achter de rug was, werd er een gratiewet in werking gesteld. Het was in handen van het rechtswezen, en ze wilden mij veroordelen. Toen ik met de aanklager sprak, zei hij: “Een paar van hen, een aantal van jullie; we proberen het in evenwicht te houden.” Hij doelde op rechts en links georiënteerden. Dit heeft in de krijgsrechtbank inderdaad plaatsgevonden. Ik kan me echter niet herinneren ooit te zijn ondervraagd met betrekking tot mijn werk.

Iedereen kwam. Een opeengepakte verzameling mensen kwam om naar me te luisteren. Ik predikte in de Suleymaniye Mosque, Sultanahmet Mosque, Fatih Mosque. 15-20 Duizend mensen kwamen hier naartoe, van alle rangen en standen. Omdat ik een bekend persoon was, namen de luisteraars de preken op, denk ik. Maar hieruit kwam niets naar voren. Indien ik iemand met een geheime agenda was, dan zou ik hier iets over hebben losgelaten. Iemand zou zich hebben versproken. Er was geen sprake van een duidelijke aanwijzing voor de beschuldigingen, zoals het willen overnemen, of het willen penetreren van de staat. Toen deze beschuldigingen aan de aanklager werden voorgelegd, lachte hij erom; “Moet de staat door deze mensen worden overgenomen?”

Ook werd er altijd over mij gepraat, en werden er dossiers bijgehouden over mij. Maar, wie waren die mensen die de staat wilden overnemen? Ik wilde dat ze een paar namen hadden genoemd. Ik wilde dat de mensen die rechtszaken hebben geopend op grond van de beschuldiging dat ik een terroristische organisatie leidde, een paar namen hadden genoemd van de betreffende leden van de organisatie. Als er twee mensen voornemens zijn om de boel te saboteren, worden er twintig in hechtenis genomen. Dit was ook het geval bij de laatste incidenten.

Iedereen om me heen kwam en ging. Alle partijleiders kwamen om te praten. Misschien hadden ze opmerkingen of verwachtingen. Ze dachten misschien dat ze sympathisanten naar hun kamp konden lokken. Ik wil geen valse beschuldigingen doen; het zou echter kunnen. Maar ze kwamen en gingen. Ze ondersteunden tevens de beschuldigingen die werden gedaan. De dingen die nooit aan het licht zijn gekomen. Vanaf het moment dat we spraken over tolerantie, was alles wat we deden gericht op het stimuleren van het onderwijs. Ik ben altijd slechts bezig geweest met het aanmoedigen. Ik wist niet eens waar de scholen werden opgezet. Op de spreekstoelen van de moskees in alle plaatsen waar ik ben geweest, heb ik gezegd: “Ga voor goed onderwijs.” Ik zei: “Voedt iedereen op. De problemen van ons land zijn: onwetendheid, ontevredenheid, het zuur maken van elkaars leven, en armoede. De oplossing voor dit alles is de rijken te leren om zich te organiseren, te leren hoe ze moeten werken.” Zelfs nu nog, wil ik dat de mensen die me bezoeken, Turkse ondernemers, hier actie ondernemen. En ik uit mijn gedachten met goede intenties; “Heb je grondig marktonderzoek gedaan, achtergrondinformatie opgevraagd? Is er sprake van directe concurrenten?” In Turkije zei ik hetzelfde. Ik zie hier een parallel in. Het kost mensen. De meerderheid van de mensen die is beschuldigd, heeft erg belangrijke dingen gedaan voor de toekomst van Turkije. Ik predikte. Duizenden mensen luisterden. Misschien zou ik degenen die het dichtst bij de spreekstoel zaten, herkennen. Ik zou ze dan niet de richting van het onderwijs hebben opgestuurd.

En wat is er verder eigenlijk verbeterd wat dit onderwerp betreft? Maken ze een georganiseerde indruk? Is er sprake van ook maar de kleinste aanwijzing die daarop duidt? Het blijkt dat de zelfde aanklager die mij destijds mijn getuigenverklaring afnam met betrekking tot een incident, ook heeft besloten dat de beschuldiging ongeldig was.

Dit was weer een soort samenzwering. En toen keerde het tij opeens volledig. Er speelden ook andere dingen. Ik treed hier niet over in detail. Er waren mensen die dat incident gebruikten om mij te chanteren. Mensen die zeiden: “Als je dit ondersteunt, of deze mening aanhangt, dan vermoorden we je.” Ik ga echter geen namen noemen. Ik neem deze informatie mee in mijn graf. Wat er gebeurd is, wie wat gedaan en gezegd heeft, staat ergens opgetekend. Ik vertrouw deze documenten toe aan de geschiedenis. Op een dag, zal deze informatie naar buiten komen. Degenen die zich zo geweldig voelden, zullen dan vervuld zijn van schaamte over hun valse (hilafi vaki) verklaringen, over hoe ze zichzelf hebben verlaagd tot samenzwering, en hoe ze mensen onder druk hebben gezet. Hetgeen ze gezegd hebben, zoals: “Kan niet schelen wat je over hem vindt, zorg ervoor dat er iets is,”… Al deze dingen staan ergens geschreven, en zijn ondertekend. Iemand heeft gezegd: “Maakt niet uit wat je doet, als er niets over hem te vinden is, als hij nog nooit heeft gestolen, als er niets is wat we tegen hem kunnen gebruiken, vind dan iets over iemand die dicht bij hem staat. Richt hem, samen met die persoon, ten gronde.” Op een dag, zal iemand deze woorden in de openbaarheid brengen.

Wanneer zal dit gaan gebeuren?

Ik wacht op mijn dood. Ik heb dit aan mijn dood toevertrouwd.

Welke boeken hebt u de laatste vijf jaar gelezen? Wie heeft u bestudeerd?

Ik heb geen boeken gelezen op een systematische manier. Ik heb een aantal klassiekers gelezen. Ik heb bijvoorbeeld, samen met een enkele vrienden die hier een carrière hebben, de Muvafakat gelezen, die betrekking heeft op de methodologie van fiqh (jurisprudentie van de Islam) door Shatibi.

We proberen de kulliyat (verzamelde werken) van Hadith te lezen. Dit is wat anders; het gaat over mensen die de hadith hebben doorlopen. In vroegere tijden, volgens mij tijdens de vijfde en de zesde eeuw, werd dit gebezigd. Tegenwoordig kent niemand het meer echt. Ik heb geprobeerd om vrienden hier iets over bij te brengen. Ik nodig ze uit en laat ze wat zien op film.. De kracht en de vitaliteit van een hadith is bij deze mensen bekend. Verder zijn er boeken over het verleden en het heden van de Islamitische wereld die ergens anders zijn geschreven, en die vertaald zijn. Soms was het nodig om me tot een encyclopedie te wenden voor meer informatie. Soms moest ik zelf meer onderzoek verrichten naar bepaalde termen. Hier was ik behoorlijk druk mee.

‘ Ik Begraaf Mijn Verlangen naar Turkije in Mijn Hart’

26 Maart 2004

Juridisch gezien is er niets wat u tegenhoudt om terug te keren naar Turkije. Waarom kiest u ervoor om hier te blijven?

Mijn angst houdt me tegen. Ongeacht wanneer, en of, ik terugkeer naar Turkije, degenen die voor conflicten hebben gezorgd, beschuldigingen hebben geuit, als het ware mijn doodvonnis hebben getekend, zullen dit opnieuw doen op de dag dat ik terugkeer. Mijn bloeddruk is gestegen tot 20 punten, en het is niet mogelijk deze terug te brengen door middel van medicatie. Ik bedacht me dat het leven erg zwaar zou worden als ik keer op keer dezelfde dingen zou horen. Ik maakte een logische keuze en bleef hier. Ik bleef ondanks mezelf. Ik bleef terwijl ik het verlangen in mijn hart begroef. Maar ik weet dat het mij dichter bij mijn dood heeft gebracht. Sommigen kennen geen genade. Ze schrijven de meest onmogelijke dingen. Ze schrijven deze dingen terwijl ze weten dat ze leugens aan het verspreiden zijn. Ondanks de druk die er door sommige kringen werd uitgeoefend, hebben sommigen “araf” voorgesteld aan de rechtbank. Geen Hemel en ook geen Hel, maar ergens hier tussenin. Dit geeft maar aan; hun geweten stuurde hen in de juiste richting. Er was echter sprake van een opgelegde publieke opinie, en zij namen deze in overweging. Ik heb mijn verklaring afgelegd aan een Amerikaanse openbare aanklager hier. Ik zweer je; de aanklager had bijna 100 vragen opgesteld op basis van de beschuldigingen. Hij lachte om dit alles. Wat is dit voor wetgeving, dat deze dingen als een misdaad worden beschouwd?

Kunt u een voorbeeld geven?

Bijvoorbeeld; je hebt gezegd dat je door iemand wordt gevolgd, en dat als je je positie in de overheidsinstelling wilt houden, je dit gewoon moet accepteren, dat je je gevoelens hierover voor jezelf moet houden. Er waren ook beschuldigingen met betrekking tot mijn zogenaamde organisatie, zoals het overnemen van het bestuur. De aanklager lachte hierom. Ik werd hier overigens voor de eerste keer mee geconfronteerd. De ontmoeting met de aanklager was eenmalig.

Hij kwam me tegemoet bij de voordeur. Er was een tolk aanwezig. Hij begeleidde me naar mijn stoel. Hij waste de glazen zelf en bracht water. Als een psychiater of een psycholoog die respect heeft voor andermans gevoelens, wilde hij mijn verklaring afnemen nadat hij mij op mijn gemak had gesteld. Hij verliet de kamer drie keer om mij na te laten denken en mij met mijn advocaten te laten overleggen. Hij verzocht me te antwoorden op zijn vragen met “ja” en “nee”. Ik wilde nog iets toevoegen, maar dit vond hij niet nodig. Toen vertrok hij. Ik zei tegen mezelf: “Als dit hier het rechtswezen is; lang leve Amerika.”

Hoe beschouwen Amerikaanse functionarissen u? Als gast of als vluchteling?

Ik heb de afgelopen vijf jaar niemand gezien. Ik heb mensen gezien toen ik hier in 1997 kwam. Ik heb mensen gezien toen ze naar Turkije kwamen. Er waren academici, leiders van denktank organisaties. Er waren mensen die ik zag in het kader van vriendschap. Ik heb echter geen Amerikanen gezien; ik wil namelijk niet dat mensen er van alles achter gaan zoeken.

Wat kunnen ze hier volgens u dan achter zoeken?

Er zijn mensen die hebben gezegd dat de scholen door Amerika worden ondersteund. Ik heb dit inderdaad niet ontkend. Of we dit nu al of niet ontkennen, ze zullen hetzelfde blijven zeggen. Sommige machtscentra in Turkije leggen alles op een negatieve manier uit. Ik weerhoud me ervan om Amerikanen te ontmoeten omdat sommige mensen in Turkije deze ontmoetingen op een verkeerde manier zouden uitleggen. Er zijn conferenties ten gunste van mij georganiseerd, en sommigen namen hieraan deel. Dan was er Elisabeth Ozdalga. Zij zei: “Laten we elkaar ontmoeten,” maar ik hield het af. Yasemin Congar, die ik nog kende van een tijd geleden, en haar krant drongen enorm aan, maar ik heb hen niet ontmoet. Ook Asli Aydintasbas heb ik niet ontmoet, om maar geen anderen te provoceren. Er zijn hier mensen die ook geprovoceerd zijn.

Er zijn mensen die zeggen: “Als Amerika hem niet steunde, zou hij daar niet zolang blijven.”

Ik word hier beschouwd als religieus functionaris. Ik heb een tijdelijke verblijfsvergunning als functionaris, die ik ieder jaar verleng. Ik verdien mijn brood met de royalty’s van mijn boeken. Er zijn hier honderden mensen zoals ik. Ze werken in verschillende moskeeën. Zij staan niet in verbinding met Religieuze Zaken. De FBI, die hier kwam om de redenen voor mijn verblijf te onderzoeken, heb ik verteld dat ik peptalks geef. Er zijn hier ook mensen geweest die ik peptalks heb gegeven.

Hebt u het gevoel dat de Amerikanen u scherp in de gaten houden?

Het is een mogelijkheid. Het is noodzakelijk om over deze mogelijkheid na te denken vanuit het perspectief van de Amerikaanse visie op de Islamitische wereld en de Turken, en vanuit het perspectief van hun eigen ideeën, overwegingen en wensen. Ze zeggen zelf dat iedereen hier in de gaten gehouden wordt. Maar er is nooit sprake geweest van een gebrek aan respect naar mij toe. Ze hebben, met het oog op wat voor werk ik doe, met respect gezegd: “Laten we profiteren van zijn aanwezigheid.” Voor het onderzoek kwamen er twee jonge mannen; één van de FBI, en één van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Wanneer was dit?

Twee maanden geleden. Er hadden enkele incidenten plaatsgevonden in Malawi waar Turken bij betrokken waren. Ze vroegen, “Weet u iets over hen?” Daarnaast kwamen er enkele vrienden op bezoek. Ze hadden allemaal hetzelfde adres gekregen. De FBI had na 11 september de functie van informatiebron.

Toen ze hier waren, stelden zee en paar vragen om “te profiteren van zijn ideeën.” Ze waren erg vriendelijk. Toen iemand die ons kent erover hoorde, zei hij, “Ik vraag me af of ze respectloos waren? Als dit het geval is, laten we dan onze excuses aanbieden aan onze vrienden.” De verschillende afdelingen werken hier onafhankelijk van elkaar. De hoofdafdeling waarmee ze verbonden zijn, weet hier niets van. Ze waren in principe respectvol. Ze waren gekomen in het kader van een onderzoek, ze vroegen me echter: “Hoe zou u willen dat de Amerikanen omgaan met Irak? Wat voor soort kabinet is in uw ogen verstandig in Irak na de invasie?” Ik zei: “Er heeft een invasie plaatsgevonden. Ongeacht welke naam jullie eraan geven, mensen zien het als een invasie. Als jullie mijn mening vragen, dan zou ik als ik jullie was in Irak zorgen voor een democratie die overeenstemt met die van Turkije. Laat ze Turkije benijden. Jullie zouden je tolerant moeten opstellen jegens Moslims, zodat ze niet in plaats daarvan Iran gaan benijden.” Ik denk dat de twee heren deze ideeën ook aan hun superieuren hebben doorgegeven. Ik denk dat ze oprechte intenties hadden. Het is niet zo dat ze helemaal niets van mij wilden leren, maar ze kwamen hier om te weten wie ik ben, wat ik doe, hoe ik denk, en wat mijn ideeën zijn. Ik kom uit het Midden–Oosten en ik ben een Turk. Met deze gegevens in hun achterhoofd, wilden ze weten wat mijn ideeën zijn. Maar, ik zag een ander soort tolerantie dan wij laten zien. Ik zag zachtheid. Ik zag respect voor de waarden van de mens. Ik zag respect voor waar ik me mee bezig houd. Ik zag respect voor mijn overtuigingen. Ondanks dit alles, gaat mijn voorkeur uit naar mijn eigen volk.

Dit stemt u tevreden, maar ook bedroefd omdat u in Turkije niet hetzelfde ziet gebeuren.

Ik heb dit ervaren in de ziekenhuizen en in soortgelijke situaties. Waarom kan dit in ons land niet zo zijn? Één van mijn buren heet Richard. Hij werkt in de staalconstructie. We waren samen aan het eten, toen ik zei: “Amerika is een enorme staat, en staat aan het roer van de wereld.” Hij antwoordde: “Maar wat zeg je nu, mijn hodja? Jouw land is 3000 jaar oud.” Wanneer ik deze houding terugzie in ziekenhuizen en rechtbanken, dan zeg ik: “Mijn land is al zolang gemoderniseerd, waarom zie ik deze houding niet in mijn land?” Er zijn mensen wier leven is gebaseerd op haat en wrok. Zij gedragen zich helaas altijd op een grove, platte manier. Ook nu zijn er mensen die zich zo gedragen, en een bepaald plan trekken.

Aarde uit 50 verschillende delen van Turkije

Fethullah’s kamer is erg eenvoudig ingericht. Er liggen enkele tapijten en kleden. Gülen voelt zich hier niet comfortabel bij. Hij zegt, “Een rieten mat is genoeg voor mij.” De kleine hoeveelheden aarde uit 50 verschillende delen van Turkije, betekenen het meest voor hem. De aarde zit in kleine potjes of in tasjes. Gülen woont nu vijf jaar in het buitenland en verzacht zijn verlangen naar zijn moederland met deze aardemonstertjes. Over het wonen in het buitenland, zegt Gülen: “Het brengt mij dichter bij mijn dood.”

In een rapport over het proces van 28 februari, werden Allah en de Profeet zwartgemaakt. De zwarte dagen van het proces zijn voorbij. Na de verkiezingen is er iets meer stabiliteit gekomen. Is de mist volgens u eigenlijk al opgeklaard?

In sommige richtingen zijn stappen genomen. Dit zeg ik niet; ik verneem dingen over Turkije via de radio en de televisie. Ik luisterde onlangs nog naar de TUSIAD (Turkish Industrialists and Businessmen Association). Ik luisterde naar (Rahmi) Koc en (Sakip) Sabanci. Ze hadden het over de immer toenemende inflatie, de toename in buitenlandse reserves en groei. “Turkije doet het goed,” zeiden ze. Als ze in zakelijke kringen zeggen dat het goed gaat, dan gaat het goed. Al deze mensen komen samen en zijn het eens over een leugen. Hoewel de zaken aan de ene kant goed gaan, bestaat er ook nog zoiets als “de anderen.”

Hun slechtgemutstheid neemt iedere dag toe. Hun intenties veranderen misschien niet, maar er kunnen veranderingen worden gerealiseerd in termen van hun strategie. Er zijn misschien andere strijdpunten. Degenen die deze aan willen zwengelen, zijn hierbij betrokken. Turkije heeft hier vele malen mee te maken gehad, en het zou ze nieuw leven in kunnen blazen. Praat je daarom over het wel of niet opklaren van mist? De kleur van mist is veranderlijk, net zoals het patroon van mist. Bij het toenemen van de mist, neemt ook de macht en het disrespect toe. Dit is in meerdere perioden het geval geweest en ze hebben niet allemaal strijdpunten veroorzaakt. Ze vallen de macht niet aan; ze hebben het over de goede kanten van macht. Van tijd tot tijd komt de religieuze reactionaire beweging ter sprake. In sommige kringen neemt de genadeloosheid nog steeds toe. Er zijn tijden geweest dat ik de ontvangende partij was van wat ze zeggen en doen. Vergeef me voor deze uitspraak, maar ik vind dat zij in een staat van delirium leven, een staat van ernstige paranoia.

Wat is de reden voor dit alles? Er is nu toch sprake van economische en politieke stabiliteit…

Ik zou dit willen verduidelijken aan de hand van gebeurtenissen in het verleden.

Tijdens het proces van 28 februari, verscheen er een rapport. Ik kwam er achter wie dit rapport had opgesteld en naar buiten gebracht. Het rapport ging grotendeels over mij. Er stonden dingen in die ook in de beschuldigingen stonden. Een groepje van het ministerie van Veiligheid had het opgesteld. Aan het eind van het rapport waren twee pagina’s bijgevoegd, waarin Allah werd aangevallen, en de Profeet werd beledigd. Toen ik dit zag, voelde ik me nog meer ontspannen over alle dingen die over mij werden gezegd. Ik zei: “Mijn Allah, als deze mensen zulke gedachten hebben over mijn Profeet, en mij ook veroordelen, dan is dit alleen maar goed voor mijn positie voor Allah. Mensen die schelden op mijn Allah en mijn Profeet, vallen mij vanzelfsprekend ook aan.

Sorry, ik kan me dit rapport niet herinneren. Wie heeft het aan wie gegeven?

Een groep van het ministerie van Veiligheid had dit rapport opgesteld. Enkele andere functionarissen schreven vervolgens een conclusie van 2 pagina’s. Onze mensen weten wie dit gedaan heeft. Ik laat dit rapport liggen als een stuk geschiedenis. Het ligt ergens opgeslagen als een weerspiegeling van de mensen uit een bepaalde periode, als weerspiegeling van de intenties van de mensen die beslisten over het lot van het Turkse volk.

Ik heb me nooit respectloos gedragen. Het is echter noodzakelijk om onze kant van het verhaal te verduidelijken wanneer Allah en de Profeet erbij betrokken worden. Nu is het belangrijk om in ons achterhoofd te houden dat mensen die op deze manier denken, nooit op een positieve manier over jou zullen praten. Mensen die op die manier oordelen, zullen altijd zo blijven denken. En terwijl ze in aantal afnemen, zal hun slechte humeur toenemen. Hoe minder het er zijn, des te gekker ze worden. Ze zullen hele nieuwe scenario’s bedenken. Daarom zullen mensen zoals ik, in mijn ogen, altijd aan dezelfde dingen onderhevig blijven in Turkije. Er zijn mensen die wachten op mijn dood, en die het moment van mijn dood zelfs proberen in te schatten. Ik heb, behalve in Turkije, nergens in de wereld zulke gemene mensen meegemaakt. In de V.S. zeggen ze: “We moeten hen nomineren voor de Nobelprijs, we moeten hem een monument geven.” Ze zeiden: “Tolerantie”. Ze plaatsen me in het lijstje van vrijwilligers voor de vrede. Ook zij hebben ogen en oren, hanteren bepaalde criteria. Ze zijn gevoeliger, sensitiever. In Turkije, zijn er nog steeds mensen die zich vijandig opstellen jegens Allah en de Profeet, en die op verschillende plekken een invloedrijke positie innemen.

‘Ik Wil Niet Ontkennen dat er Religieuze Reactionairen Bestaan in Turkije, Maar het Wordt Overdreven’

25 Maart 2004

Is het doel van een krant die een foto publiceert van dhr. Tayip (Erdogan) en u naast elkaar, een poging om de regering, u, of allebei te kwetsen?

Volgens mij het laatste. Er is geen sprake van hetzelfde gedrag, een gemeenschappelijke stijl, of een ander verband. In sommige kringen werd ik ook gezien als misdadiger. Ze beweren al 40 jaar allerlei dingen. Al deze dingen zijn weerlegd. Ze hebben betaald voor de schade die ze hebben berokkend. Deze weerlegde beschuldigingen zijn uitgezonden op televisie en gepubliceerd in kranten; maar ze waren nog steeds niet tevreden. Ze hebben hun leven gebaseerd op haat en wrok. Ze denken dat ze zonder deze haat en wrok niet kunnen voortbestaan. Ik heb me altijd hoffelijk gedragen en mogelijkheden aangedragen voor het aangaan van de dialoog. Ik heb zelfs afspraken geprobeerd te maken met degenen met wie ik problemen had. In eerste instantie gingen ze akkoord, maar daarna zeiden ze: “Laat hem niet komen. Alles is verdraaid weergegeven in de krant.” Ik, daarentegen, heb iedereen omarmd, heb iedereen de hand geschud. Ik heb over niemand slechte gedachten gehad. In tegendeel, door mijn ideeën over goedheid en mijn beleefde manieren, gingen mensen aan mij twijfelen en haalde ik me de boosheid van enkele goede vrienden op de hals.

Ik probeer na veertig jaar bijvoorbeeld nog steeds te begrijpen hoe iemand mij op de meest afschuwelijke manier kan aanvallen, zwart kan maken, tegen me kan liegen en kan zeggen: “We kennen hem,” zonder mij ooit ontmoet te hebben. Ik heb niet gezegd: “Deze man is paranoïde.” Ik heb niet gezegd dat er bewijs is voor het feit dat deze persoon vanaf het dak van een hotel uitwerpselen bovenop mensen heeft gegooid. Ik heb niet gezegd: “Hij zat in een geestelijke inrichting.” Ik heb niet gezegd dat in het politiedossier staat dat hij een vriend heeft aangegeven omdat zijn vriend een Communist is geworden. Dit druist allemaal volledig in tegen mijn aard. Het is niet gepast. Op wat voor gepaste wijze ik echter ook spreek, iedereen laat zijn/haar ware aard zien. Ze gedragen zich zoals ze zijn.

Dat zij zich gedragen zoals ze zijn, weerhoudt mij er niet van om mij te gedragen zoals ik ben. Ik zal altijd denken en zien wat ik geloof, mensen respecteren, leugens uit de weg gaan, en laster zien als gelijk aan qufr. Maar, ik zal niet schuwen mijn rechten te gebruiken in juridische kwesties. Advocaten zullen rechtszaken aanspannen met als doel verheldering van zaken, rectificatie, of zelfs schadevergoeding. Dit is al meerdere malen gebeurd, en het zal opnieuw gaan gebeuren.

Handelt deze persoon volgens u zelfstandig, of vanuit een organisatie?

Eerst handelde hij zelfstandig, nu is er, geloof ik, wel sprake van een groep. Ze krijgen vanuit meerdere richtingen versterking. In mijn ogen, is dit, volgens hun criteria, hun denkwereld, en hun levensfilosofie, kwaadaardig. Tijdens de rechtszaak in juni, waren ze van plan om de hele zaak voorgoed tot een einde te brengen. Dit is wat hun houding tegen religie met zich meebrengt. Hierachter steekt een vijandschap tegen religie. Ik wil niet beweren dat er helemaal geen sprake is van een religieuze reactionaire beweging. Deze bewegingen zijn er wel degelijk, maar niet zoveel als wordt beweerd. Er is in Turkije echter veel opschudding over de religieuze reactionaire beweging, zodat het lijkt of het veel groter en afgrijselijker is dan het in werkelijkheid is. Er zijn mensen die de religieuze reactionairen gebruiken om paniek te zaaien onder de mensen.

Wat is precies die religieuze reactionaire beweging waar u het over heeft?

Irtica (religieuze reactionair) is een Arabisch woord. Het betekent het teruggaan naar het verleden. Ik heb niemand gezien in Turkije die Turkije terug wil brengen naar de Middeleeuwen. Zelfs niet in de dorpen. Iedereen is een voorstander van onderwijs en leren. Iedereen houdt van ontdekken. Zelfs de gewone mensen en de dorpelingen juichen het feit dat studenten van de middelbare school meedoen aan de Olympische Spelen, toe. We hebben een complex; wij brengen geen wetenschap voort en ontwikkelen geen technologie. Een renaissance komt in ons land niet voor. Maar deze kinderen doen onze gevoelens en gedachten over dit complex als sneeuw voor de zon verdwijnen. Zowel de dorpelingen als de stedelingen zeggen er hetzelfde over. Als hetgeen zij aanduiden met religieuze reactionaire beweging, verwijst naar mensen die hun hoofd bedekken, dan bestaat dit al sinds vroeger. Dit was rond het Atatturk Tijdperk, en ook tijdens het Ismet Pasha Tijdperk. Maar mensen gingen onderwijs genieten. Vroeger vroegen mensen zich af waarom vrouwen geen onderwijs genoten. Nu genieten ook zij onderwijs. Sommigen bedekken hun hoofd. Ze begonnen over de hoofddoek. Hierover heb ik mijn eigen ideeën uitgesproken. Als een vrouw haar hoofddoek afneemt, maakt haar dit niet tot een ongelovige. Dit onderwerp hoort thuis in furuat (Islamitische jurisprudentie). Dat is niet hetzelfde als de voorwaarden van Amentu (de basisprincipes van het geloof). Het is niet hetzelfde als het niet accepteren van de basisleer van de Islam. Ik ben van mening dat het mensen heeft gekalmeerd tijdens de kritieke periode waarin er sprake was van grote onrust. Maar de kern is er nog steeds, en er is niets wat hen kalmeert.

Bovendien geloof ik dat deze kern uit steeds minder mensen bestaat. Dit maakt ze nog kwader. Naarmate ze in aantal afnemen, neemt de onzin die ze uitkramen toe. De mensen denken niet zoals hen. Moslims denken aan de Europese identiteit, aan het kunnen wedijveren met de wereld. Maar dit is hun zorg niet. Ze zijn zelfs beledigd door het bedekken van de hoofden van de gelovigen. Dat is onderhand wel duidelijk.

Is de religieuze reactionaire beweging waar u over praat afkomstig uit de Moslimbevolking?

Ja, er is een religieuze reactionaire beweging. Misschien onder de Moslims; er zijn mensen die hiervan overtuigd zijn. Hierover zou informatie moeten worden ingewonnen bij de moskees. Hoeveel mensen zeggen er: “Laten we alsjeblieft niet samenwerken met Europa.” “Moderne Beschaving,” zei (Mustafa Kemal) Ataturk. Onder degenen die naar de moskee gaan, is er tegenwoordig niemand meer die zegt: Laten we niet meegaan met de moderne beweging, vroeger was alles beter.” Moslims gaan liever naar de moskee om zichzelf te zijn. Ze bidden er, en komen er samen. In mijn ogen, zijn er mensen die de ontwikkelingen alleen kunnen accepteren indien ze uit henzelf komen; als anderen dezelfde ontwikkelingen bepalen, kunnen ze deze niet accepteren. En dit zeg ik zonder enige twijfel: als bepaalde gelovigen een ladder naar de Hemel zouden neerzetten, dan zouden sommige Moslims die de Hemel graag zouden betreden, dit toch niet doen omdat de ladder daar door die gelovigen is neergezet. Zo koppig zijn deze mensen.

 ‘Het toestaan van taqiyye is ongeveer gelijk aan het vergoelijken van de grootste verschrikkingen’

In één van uw ‘peptalks’ zei u dat taqiyye in het Sunni geloof niet voorkomt, maar in het Sjiitische geloof wel.  

Het zou in het Sjiitische geloof ook niet moeten bestaan. De huidige betekenis van taqiyye is bedrog, iets anders doen voorkomen dan het werkelijk is, anderen bedriegen. In een discussie zeg je bijvoorbeeld het één, maar je denkt iets heel anders. Dat heet taqiyye. Onze Meester (vrede zij met hem) heeft bedrog verboden. Zijn oorspronkelijke gedachte was: “Men gassena feleyse minna.” “Bedriegen hoort niet bij ons.” Daarom neemt taqiyye in de Islamitische denkwereld geen plaats in. In de Sjiitische overlevering bestaat echter een uitspraak die luidt als volgt: “Als je degenen die niet de jouwen zijn niet bedriegt, ben je geen Sjiiet, geen Moslim.” Houd daarbij in je achterhoofd dat deze uitspraak is toegeschreven aan Imam Caferi Sadik, maar dit komt voort uit erg onbetrouwbare bron. Imam Cafer is een heel belangrijke imam voor hen. Hij is directe familie van Ehl-i Beyt (directe familie van de Profeet Mohammed, de Kalif Ali, Fatma, Hasan, Huseyin en andere nakomelingen uit deze lijn). Hij was ouder dan Ebu Hanife, maar tegelijkertijd een tijdgenoot van hem. Er wordt zelfs gezegd dat hij met de moeder van Ebu Hanife trouwde. Ebu Hanife was dus een tijdje zijn kind, en Imam Cafer leerde heel veel van hem. Ik acht het erg onwaarschijnlijk dat een imam een dergelijke uitspraak doet.

Dit aspect van de Sjiitische traditie wordt sinds kort voor alle Moslims gebruikt. Indien iemand een oprechte Moslim is, bedriegt hij geen anderen. Hij doet zich niet anders voor dan hij is. Hij zegt misschien niet alles, maar wat hij zegt is waar. Bediuzziman (Said Nursi) zegt: “Alles wat je zegt moet kloppen. Het is echter niet goed om alles wat klopt, uit te spreken.” Als dit taqiyye is, dan doet iedereen aan taqiyye. Een blinde rechter, is bijvoorbeeld inderdaad blind, maar het is niet juist om dit ook te zeggen. Als een staatsman bijvoorbeeld niet voldoet in zijn functie, dan is het waar dat hij tekort schiet. Maar misschien is het niet juist om dit ook te zeggen.

Als een oorlogsstrategie…

Zoals de speciale regels ten tijde van oorlog… Ten tijde van oorlog gelden op meerdere vlakken speciale regels. Je dient de vijand bijvoorbeeld strategisch te bedriegen, te misleiden. Ten tijde van oorlog zijn er dingen geoorloofd die dat onder normale omstandigheden niet zijn. Taqiyye mag niet worden toegestaan. Het toestaan van taqiyye is ongeveer gelijk aan het vergoelijken van de grootste verschrikkingen. Een Moslim mag niemand bedriegen. Een Moslim dient geen bedrieger te zijn, maar iemand die inspireert tot vertrouwen.

‘Ik ben meer geïnteresseerd in de derwisj muziek’

Zingt u een Erzurum volkslied wanneer u zich rot voelt?

Er zijn enkele volksliederen die ik ken omdat ik ze gehoord heb, niet omdat ik er heel nieuwsgierig naar ben. Ik ben meer geïnteresseerd in Klassieke Turkse muziek, met name de derwisj muziek. Soms luister ik ernaar. Het lijkt meer op prevelen. Ik luister bijvoorbeeld naar Niyazi-i Misri, Yunus Emre, Imam van Alvar, Fuzuli, Seyyid Nigari of soms naar Galip. Ze voelen wat dieper voor mij. Door de manier waarop ik me tegenwoordig voel, ben ik meer geneigd om te zeggen: ,” sohbet-i canan,” (onderling samen zijn). “Om alles met hem te verbinden. Omdat alles met Hem verbonden is, verbind ik mijzelf ook met Hem,” zou ik zeggen. Ik houd bewust afstand van sommige dingen.

Alsof u veel dingen voor uzelf bestempeld als haram, die Allah als halal (toegestaan in de Koran) verklaart.

Ik spreek niet van “haram” (verboden voor Moslims). Ik houd me alleen liever bezig met de dingen waar mijn Rab over spreekt (Goddelijke Meester), en vind deze in mijn hart en ziel mooier.

‘Er kwamen hooggeplaatste soldaten op bezoek’

Zijn er personen uit het leger die nieuwsgierig waren naar uw leven en u graag wilden ontmoeten, zij het met kwade of met goede bedoelingen?

Niemand heeft mij bezocht met kwade bedoelingen, Enkele gepensioneerde mensen, die ik nog van vroeger kende, zijn hier geweest. Ik noem geen namen. Ze hebben hier alleen wat gegeten.

Hadden zij een hoge rang?

Sommigen waren vrij hooggeplaatst; niet veel, slechts een enkeling. Het zijn oprechte en beschaafde mensen. Ze kwamen gewoon op bezoek. Ze bleven een paar uur, en vertrokken toen weer. Ze hadden geen bijbedoelingen.

‘Ik Beschouw de Inspanningen van de Regering voor de E.U. als Oprecht’

24 Maart 2004

Wat vind u van Recep Tayyip Erdogan?

Ik heb geen hecht contact met hem gehad. Toen hij burgemeester van Istanbul was, hebben we elkaar een paar keer ontmoet. Nadat hij premier werd, heb ik hem echter niet meer gezien. Er waren mensen die met roddels op de proppen kwamen, waarvan de inhoud varieerde van: “Ze gaan met elkaar om,” tot: “Ze hebben elkaar ontmoet. Al deze roddels zijn pure verzinsels. Als je het mij vraagt, is hij een eerlijke en welgemanierde man. Ik denk ook dat hij een harde werker is, en moedig en besluitvaardig. Ik persoonlijk ben vol lof over zijn optreden omtrent de toetreding tot de Europese Unie. Hij doet wat er gedaan moet worden. Echter; er zullen altijd mensen zijn die niet blij zijn met hem, of hem niet mogen; ongeacht van wat hij doet. Ik heb tot noch toe niets negatiefs over hem kunnen ontdekken. Ik ben geen politiek figuur en ben nooit betrokken geweest bij een politieke partij. Ik heb nooit gestemd omdat ik nooit de kans hiertoe heb gekregen. Ik ben nu hier, en ten tijde van de vorige verkiezingen was ik ook hier. Maar, er moet me iets van het hart. Hij zal niet stelen. Ik heb pas nog gezegd dat ik niets opheb met politici die zich bezighouden met verduisteringspraktijken. Maar Erdogan komt mij niet voor als iemand die zich daarmee bezig houdt. Hetzelfde kan ik zeggen van zijn beste vrienden. Ik ben ervan overtuigd dat hij positieve gedachten heeft over Turkije. Indien er echter een gunstiger en beter politiek platform zou zijn voor Turkije, dan zouden mensen zich daarop richten.

Alleen Allah weet deze dingen echter. Vooralsnog, heeft Allah hem de kans gegeven. In mijn ogen, moeten ze doen wat nodig is voor Turkije. Niemand mag een positieve gang van zaken voor Turkije belemmeren, ongeacht wie deze positieve gang van zaken in beweging brengt. Als dhr. Bulent (Ecevit) dit had gedaan, had niemand hem hierbij lastig gevallen. Voor nu, heeft Allah dhr. Tayyip (Erdogan) deze kans gegeven. Hij gaat sommige zaken op moedige wijze aan. Dit mag niet voorkomen worden. Indien het goed is voor de toekomst van Turkije, en als beschaafde mensen en zakenmensen het accepteren, dan mag het niet worden tegengehouden. Er is een democratie. Als ze hem niet mogen, dan kunnen ze er in de volgende verkiezingen voor zorgen dat hij van het podium verdwijnt, en dat er iemand anders voor in de plaats komt.

Vindt u dat de AKP (Partij voor rechtvaardigheid en Ontwikkeling) haar kernconcept als “conservatieve democratische partij” voldoende in de praktijk brengt?

Misschien dachten ze vroeger heel anders. Mensen veranderen echter met de tijd. Dit moet geaccepteerd worden. Vijftien tot twintig jaar geleden hadden mensen het niet over democratie. Ze zeiden niet: “Laten we democratisch zijn.” Mensen veranderen. Ze hebben nu het juiste pad gevonden. Ze kunnen nu zeggen dat ze democratisch zijn en spannen zich enorm in voor de democratie. Dit is op te maken uit hun pogingen tot toetreding tot de Europese Unie en hun contact met de V.S., en misschien nog meer uit het feit dat ze naar Rusland gaan om daar te vergaderen. Hun democratische pogingen -Allah weet dit het beste – lijken oprecht te zijn. Wat men een democratie noemt, kan namelijk op verschillende manieren worden geïnterpreteerd. Er bestaan veel verschillende soorten democratie in de wereld. Toen de Communisten bestonden, hadden zij het ook over een democratie. Amerika noemt zichzelf een democratie, net zoals Engeland en België. We hebben de Christen Democraten, de Boeddhistische Democraten, en zelfs de Joodse Democraten. Mensen kunnen democraat zijn en tegelijkertijd een bepaalde overtuiging, filosofie of een bepaald geloof aanhangen. Islamitische tradities en gewoonten kunnen zonder meer worden gecombineerd met democratie. Er is, in mijn ogen, niets wat een dergelijke democratie in de weg staat.

Het kan zelfs bijdragen aan de democratie; de behoeften van een mens bestaan niet alleen uit aardse behoeften. Laat ons profiteren van de voordelen van vrijheid van gedachte en meningsuiting, maar laat ons ook de andere kant open houden naar de eeuwigheid. Ik ben geschapen voor de eeuwigheid. Ik neem geen genoegen met minder dan de eeuwigheid. In het geval van een volledig ontwikkelde democratie, zal deze democratie mij helpen om mijn verlangens te vervullen en deze te ondersteunen. Dit houdt in dat democratie ook een metafysische kant dient te hebben; ze dient open te staan voor de andere wereld. Wat is er mis met zo’n democratie? Nu, hoewel ze een democratie bieden, ben ik nog steeds niet zeker over hun bedoelingen. Als ze een dergelijke democratie bieden, is dit in mijn ogen een zeer moderne democratie. Ik geloof dat ze oprecht zijn in hun aanbod van democratie en hun pogingen hiertoe, inclusief de acties met betrekking tot de Europese Unie. Het is niet belangrijk hoe ze mij zien, waar ze mij plaatsen. Het doel van God is groots, laat dat duidelijk zijn. Maar er is nog iets. Degenen die het gisteren nog over een democratie hadden, hebben het hier nu niet meer over. Ze zeggen: “Religieuze en reactionaire mensen zullen de democratie minder waard maken.” Men moet zich daarom niet in de luren laten leggen door het spel van democratie.

Afgelopen maand, werd er een internationale vergadering gehouden in Saoedi Arabië, waar ook (Bill) Clinton aan deelnam. Hoewel mannen en vrouwen zich in hetzelfde gebouw bevonden, werden ze van elkaar gescheiden door een gordijn. In hoeverre geeft dit volgens u de essentie van de Islam weer? Is er iets waardoor mannen en vrouwen hun problemen niet samen kunnen bespreken? Bovendien zei Clinton iets wat nogal wat stof deed opwaaien: “Als de Profeet nog in leven zou zijn, dan zou zijn vrouw in een auto rijden. Sterker nog, zij zou de huidige auto-industrie leiden. Sommige mensen beschouwden dit als een respectloze uitspraak, anderen zagen het als de realiteit. Wat is uw mening hieromtrent?

Dit onderwerp heeft een religieuze kant. De regels die voortkomen uit de religie laten meestal wel toe dat vrouwen en mannen bij elkaar zitten en elkaar ontmoeten. Vrouwen bezochten onze Profeet ook. Zij zaten eveneens met dingen, en ze hadden vragen die ze stelden. Soms stelden ze deze vragen direct aan Hem, zonder eerst naar één van de families of naar Moeder Aise te gaan. Met een typische vrouwenkwestie gingen ze naar Moeder Aise. In de sterke hadith (woorden van de Profeet Mohammed) bronnen, zoals die van Buhari en Moslim, is er sprake van soortgelijke onderwerpen. Wat het bidden betreft; dit deden vrouwen samen met mannen. Ze zaten echter meestal in een rij achter de mannen. Dit was ook afhankelijk van waar er voor gebeden werd; de zogenaamde husuf, qusuf gebeden, gebeden voor zonsverduistering, regen etc. Er bestaan verschillende studies wat betreft de Islam. Wanneer iedereen naar buiten ging om te bidden voor regen, dan deden ze dit samen. Wanneer er voor Allah werd gebeden voor zuivering van het hart, gebeurde dit echter gescheiden. De mannen stonden vooraan, de vrouwen hierachter. Zo gebeurde dat. Dit moeten we niet over het hoofd zien. Het is echter van essentieel belang dat we de onderliggende reden vinden, in termen van de fiqh methodologie, voor deze manier van doen.

Wat mij betreft, kunnen mannen en vrouwen gewoon naast elkaar in leunstoelen zitten; de ene in de ene stoel, en de andere in de andere stoel. Ik zie hier persoonlijk geen kwaad in. Ze kunnen samen de auto instappen, samen winkelen, op dezelfde school studeren, en samen naar school en weer naar huis gaan. Ook in het geval van een belangrijke bijeenkomst (als in Saoedie Arabië) kunnen ze bij elkaar zitten. Dit is één kant van het verhaal.

De andere kant van het verhaal is dat sommige mensen, vanuit religieuze overwegingen, misschien waarde hechten aan het scheiden van mannen en vrouwen. In dat geval moet dit worden gerespecteerd. De mensen in Saoedi Arabië zien het zo. Ik heb het parlement van Jemen eens op televisie gezien. Ik zag dat de vrouwen wier hoofden bedekt waren, naast de mannen in de stoelen zaten. In sommige landen voelen ze zich hier prima bij op hun gemak. Ik geloof dat ze in Iran gescheiden van elkaar zitten. Op sommige plaatsen zitten ze in dezelfde ruimte, maar zitten de vrouwen achter de mannen. Aan de ene kant, moet dit in de religie door deskundigen worden bepaald. Aan de andere kant, denk ik dat we respect moeten opbrengen voor degenen die hier anders over denken.

Wat Clintons uitspraak tijdens de vergadering over onze Profeet betreft… Misschien zou onze Profeet dit hebben gedaan, misschien niet; iemand zou echter niet met zoveel gemak over onze Profeet moeten praten. Gezien het feit dat het Clinton was die deze uitspraak deed, zal ik er niets over zeggen. Hij bevindt zich niet in de positie om iets over onze Profeet te zeggen. Zijn visie op onze profeet is erg beperkt. Indien een Islamiet een dergelijke uitspraak had gedaan, dan zou ik mijn kritiek op hem/haar hebben geuit. Niemand weet wat de profeet precies had gedaan. Hij was een toegewijd en plichtsgetrouw persoon. Hij gedroeg zich naar de wil van Allah. Het was niet aan hem (Clinton) om zoiets te zeggen tijdens die bijeenkomst.

Hoe beschouwt u het idee van dhr. Deniz (Baykal) over de oppositie in deze periode? Is hij volgens u slecht geluimd ?

Dhr. Deniz (Baykal) is in principe geen slecht geluimd persoon. Alleen denk ik dat hij zich gedraagt zoals degenen om hem heen. Hij heeft ook te maken met de mensen die hem steunen en de mensen uit zijn werkgebied. Mensen denken allemaal verschillend, en om in hun eigen kring te kunnen blijven, nemen zij het algemene gevoel van de kring over. Ik denk dat hij hier ook toe verplicht is, althans, dit denkt hij. Verder ken ik hem niet van dichtbij. Ik ken hem op basis van zijn karakter, en hij is niet slecht geluimd. Mensen kunnen soms echter gewoonweg niet stilstaan, denk ik.

Afgelopen maand, vond ere en (militaire) junta (1)- achtige discussie plaats. Het begon met een artikel in de krant Cumhuriyet. Het artikel kopte: “Jonge officieren in moeilijkheden.” Nadat het artikel was geplaatst, vonden er discussies plaatst. U hebt dit waarschijnlijk ook gevolgd.

Ik heb via de media vernomen dat, of iets dergelijks nou wel of niet heeft plaatsgevonden, de leiders van dat instituut en enkele belangrijke mensen ervan wisten. Als ze dit weten, dan geloof ik dat ze zullen doen wat nodig is om die eenheid niet te verspillen. Als het heeft plaatsgevonden, dan hoop ik van harte dat het geen junta is. Ze zouden in diskrediet worden gebracht in geval van een junta. Ze hebben hen uitgeschakeld en hen vele kansen geboden. Na de gebeurtenissen van 27 mei, is een pro-junta instelling niet weg te krijgen. Ik ken dit instituut. Talat Aydemir is totaal onder de voet gelopen. In die periode, voldeed ik aan mijn militaire dienstplicht in Mamak. Ik zou niet weten of het daadwerkelijk heeft plaatsgevonden, Het zou kunnen. Hoe dan ook, de junta is onverbeterlijk. Als ze vandaag iets doen, zal de macht van de Almachtige Allah hen morgen afbreken.

(1) Militaire Junta: Er komt een militaire regering aan de macht zonder voorafgegaan te zijn door verkiezingen.

Het interview van Nuriye Akman in Zaman Daily-1

dec 17, 2013 | Interviews, Uncategorized

Het interview van Nuriye Akman in Zaman Daily

‘Turkije Is Nog Lang Niet Waar het zou Moeten Zijn’

In het belang van de toekomst van de wereld, denk ik dat de gelovigen, mu’mins (zij die in Allah geloven), en met name de Moslims in Turkije, zich zorgvuldig moeten voorbereiden. Ik wil hierbij de uitspraak van leermeester Bediuzzaman [Said Nursi] opnieuw onder de aandacht brengen: “De geesten dienen verlicht te zijn met het licht van de wetenschap, de harten met het licht van het geloof.” Na eeuwen van elkaar te zijn gescheiden, dienen hart en geest opnieuw met elkaar te worden verbonden. Mensen zouden moeten kijken met hun hart. Met hun innerlijke hart zouden zij het geheim van Allah moeten aanschouwen. Ze moeten hun leven ten dienste stellen van Allah, en tegelijkertijd weten hoe ze het universum zorgvuldig moeten onderzoeken zoals een Westerling dit doet. Ze dienen de wereld en de mensheid aandachtig te bestuderen. Ze zouden hun plek in de wereld moeten innemen (ik zeg dit met betrekking tot mijn eigen volk). Wat mijn eigen gevoelens, onderzoek en gedachten betreft; als kind van zo’n sterk en geweldig volk, moet ik vaststellen dat ik verontrust ben over onze huidige situatie. Er vinden vele incidenten plaats in de wereld, er worden beslissingen genomen, plekken en posities verdwijnen of worden “binnengevallen” of “gedemocratiseerd”, mensen worden geboeid en meegenomen; ons volk wordt echter niets gevraagd. Ons volk speelt geen enkele rol in deze kwestie, en wordt niet eens waardig genoeg geacht om een podium aan te geven. Mensen praten vanuit hun eigen standpunt over de kwesties die spelen. Wij denken dat we heel goed in staat zijn om zelf een statement te maken door een plek in te nemen. We kunnen geen dingen doen die we graag willen zonder een plek in te nemen.

Als democratie een goed, op de mens gericht, systeem is, kunnen wij geen democraten zijn indien wij slechts aan onszelf denken. Anderen hebben wat dat betreft aan ons getwijfeld. Duizenden rechtszaken zijn tegen ons aangespannen op grond van schending van de democratie en de rechten van de mens. Kan het in een dergelijk Turkije werkelijk kwaad als we ons eerst niet bemoeien met kwesties betreffende de mensenrechten, vrijheid van geweten, vrijheid van meningsuiting, vrijheid van gedachte, vrijheid van leven? We zijn niet in staat om te zeggen ‘Laat ons dit soort dingen niet tot onderwerp van discussies maken in een maatschappij met gemeenschappelijke belangen.’ In plaats hiervan, proberen we deze dingen te doen terwijl we de toegang tot de Europese Unie als een excuus gebruiken, ongeacht wat de anderen zeggen. Ik vind dit een blamage voor ons. Het brengt een idee teweeg dat we zomaar een landje zijn dat gisteren pas ten tonele verscheen. Dit stuit me enorm tegen de borst. We staan te midden van andere landen; landen die ooit een bondgenootschap aangingen. Er zijn met onze hulp onrechtmatigheden van het toneel verdwenen, maar nu, om over onze rechten te beschikken, moeten we ergens op leunen. We vragen ons af of we ons tot Amerika, Europa of Rusland moeten wenden. Dit land dient zichzelf te zijn en op te staan. Het moet zijn eigen problemen oplossen.

Jij hebt ooit goed commentaar geleverd tijdens een brainstormsessie over vrienden die hun observaties niet delen, en fouten maken met betrekking tot ijtihad (het proces van het maken van een beslissing door onafhankelijke interpretatie van de bronnen), die mij in kleine kring onopzettelijk tekort doen door een buitensporige hoeveelheid respect voor mij te tonen. Ik zal dit niet zeggen over mijn interview, want dit zou respectloos zijn naar jou. Maar Turkije kampt met dezelfde problemen. In Turkije, kunnen mensen geen uitdrukkin geven aan hun gedachten. Het land zou een ander soort democratie kunnen vormen. Een democratie die ook een dimensie van het hiernamaals bevat. Met andere woorden; het zou een deur moeten hebben die zich opent naar de andere dimensie. Democratie moet kloppen met mijn verlangens ten opzichte van de eeuwigheid, mijn observaties met betrekking tot de eeuwigheid, en de observaties die verband houden met de wereld voorbij deze wereld. Anders is zij niet volledig. Mijn heelheid, als mens, hangt helemaal af van deze democratie, al heeft ze geen zeggenschap over mijn heelheid; dat zou een tekortkoming zijn van de democratie. In Turkije, worden deze tekortkomingen nog steeds ervaren. En mensen die dit verkondigen, en zelfs de mensen die dit mogelijk zouden kunnen gaan verkondigen, worden opgejaagd als criminelen; allemaal op grond van de mogelijke gevolgen in plaats van op grond van een werkelijke misdaad. Ook worden mensen om deze redenen verbannen. Turkije heeft een lange weg te gaan. Mijn idee is, maar wie ben ik, dat Turkije nog lang niet is waar het zou moeten zijn.

Turkse mensen zijn niet dom. Zelfs hier in Amerika nemen Turkse intellectuelen en wetenschappers belangrijke posities in. Ze nemen hun verantwoordelijkheden op vooraanstaande plekken. Dankzij het systeem hier, schitteren onze mensen als sterren. Turkse studenten komen hier naartoe en boeken voortreffelijke resultaten. Deze prestaties ondermijnden gelukkig mijn zieke gedachte dat wij nergens toe in staat zijn. De breinen van onze mensen voldoen aan alle criteria. Ze zouden zelfs de wereld kunnen leiden. Maar ondanks dit alles houden wij de gedachte in stand dat wij continu op iets of iemand moeten leunen, dat wij niet zelfstandig kunnen functioneren. Het is belangrijk dat we onszelf ontdoen van de gedachte “als er maar iemand is, kunnen we blijven staan”. We moeten dit zelf proberen, we moeten zelfstandig gaan staan. Zelfs tegen gehandicapten wordt gezegd, “probeer eerst op te staan”. Vervolgens kunnen ze het stellen zonder hun krukken, en leren ze zelfstandig te staan. Er is echter een heel kleine oligarchische minderheid die om één of andere reden niet kan omgaan met het idee dat onze mensen zichzelf willen zijn. Wie dit ook mogen zijn, hoe zij ook mogen denken; zij verpesten de toekomst door de maatschappij te veroordelen tot de benauwdheid van hun eigen bekrompenheid.

Welk woord zou uw verblijf hier het beste verklaren? Ballingschap, migratie of vlucht?

Het vonnis houdt verband met de intentie. Ik ging naar het ziekenhuis voor controle. Ik kwam hier om te herstellen van mijn aandoening. Ik kan dus niet zeggen dat ik immigreerde om mijn ideeën en mijn cultuur uit te leggen. Nu ben ik hier überhaupt niet toe in staat. Ik zie geen andere mensen. Ik wilde dat ik met een dergelijke intentie was gekomen. Ik wilde dat ik de kans had om iets te vertellen over de 5.000 jaar oude cultuur van mijn volk, zoals Bediuzzaman deed. Ik wilde dat ik op verschillende plekken seminars had gegeven, en had deelgenomen aan conferenties. Ik ben wel uitgenodigd voor conferenties, maar kon hier geen gehoor aan geven. Ik moest ergens een document naartoe sturen. Nu willen ze een document uit Barcelona. Ik heb hier zelfs nog de voorbereidingen voor getroffen, maar ik zag er uiteindelijk vanaf. Zo zit ik eigenlijk niet in elkaar, maar er zijn veel mensen die aandringen, “Je moet je bij hen aansluiten in het kader van wereldvrede, tolerantie en dialoog.” Ik ben altijd aan het twijfelen. Ik heb nooit gezegd, “De almachtige Haqq erkent mijn inspanningen.” Dit zie ik als shirk (het geloof in partners van Allah). Allah doet alles. Wanneer iemand in Turkije echter een goede daad verricht, vinden sommige mensen dit moeilijk te verteren. Ze houden alle leuke dingen het liefst voor zichzelf. Het stoort hen. Als iemand je een vredesheld noemt, zullen ze volgens mij sterven aan een hartaanval. Dit neem ik allemaal in overweging waardoor ik niet kan zeggen dat ik actief aan het werk ben. Ik ben hier gekomen om behandeld te worden en ik zie alle reden om hier langer te blijven. Kwetsen kan ik namelijk niet zo goed als sommige anderen, ik ben er niet toe in staat. Ik heb geen klauwen en kan niet krabben. Zij bijten en komen ermee weg. Zij krabben en verscheuren dingen; ze spreken om mijn eer te bezoedelen, mijn trots. Ik heb mijn religie en leef volgens die religie. Ik leef op zo’n manier dat ik niets aan niemand verschuldigd ben; de andere partij heeft echter helemaal geen kaas gegeten van menselijke waarden. Ze zijn zich er simpelweg niet van bewust dat, wanneer ze mijn rechten schenden, ze tegelijkertijd de menselijke waarden vermorzelen. Dit alles in overweging nemend, denk ik dat het beter is om te wachten op een tijd met meer positieve energie. Ondertussen leef ik verder met de gedachte “Ze weten niet beter, maar ik wil me er in ieder geval niet over opwinden, en ik zal me niet laten vernederen of beschadigen.” Ik zit hier en ga er onder gebukt. Zolang ze (de Amerikanen) niet zeggen, “eruit”, wacht ik tot de sfeer in Turkije iets rustiger is geworden. Nu zeg ik, “Ik ben gekomen als een immigrant; laat het een goede daad zijn.” Sommige vrienden komen me opzoeken, al zijn ze in aantal geslonken.

Past het woord “ballingschap” u?

Wanneer ik alles beu ben, praat ik van ballingschap. En ik vind troost in deze term. Enkele van de meest waardevolle mensen zijn verbannen. Zelfs Abdulhamit, iemand die een enorme liefde voor zijn land voelde, is verbannen. Mehmet Akif [Ersoy], Namik Kemal; veel mensen leefden in ballingschap. Ik vind het ongepast om deze mensen als buitenstaanders te bestempelen, of om te zeggen dat ze bij de “andere kant” horen, maar ook Trotsky werd naar Mexico verbannen om zijn ideeën.

Indien er een opiniepeiling zou worden uitgevoerd in Turkije, zou blijken dat veel mensen van mij houden. Er is bij mij dan ook geen sprake van schaamte. Ik ben geen dief. Ik heb geen hap genomen van een haram (verboden) vrucht, Allah zij geprezen. Ik heb niet gestolen. De posities van mijn broeders en zusters laten niets in het ongewisse. Ze zijn bezig met hun bedrijven. We komen niet bepaald onder een steen vandaan. Hiermee wil ik zeggen dat we een grote familie hebben. Maar ja, wat kunnen we doen? Laat mijn broeders en zusters met rust. Ik moet zeggen dat, sinds ik vanuit verschillende hoeken geteisterd word, ik van binnen bloed.

Op welk teken wacht u voordat u terugkeert? Wacht u tot deze mist is opgetrokken?

Mijn gezondheid staat me niet toe om naar tekens te kijken of te luisteren. Ik heb hier geen problemen. Ik ben namelijk single. Ik ben diabeet, ik eet kleine porties. Ik heb niet veel nodig om tevreden te zijn. Ik heb, bij de gratie van Allah, 40-50 boeken geschreven en leef van de royalty’s. Ik heb in dit opzicht geen problemen. Ik verblijf waar ik me goed voel. Zolang de situatie onstuimig is, blijf ik hier. Ik wil niet de oorzaak zijn van nog een Dag des Oordeels in Turkije. Veel mensen wachten tot er aan de bel (Sur) getrokken wordt

Met betrekking tot de reden voor zijn komst naar Amerika (zijn gezondheid), zegt Fethullah Gülen, “Ik zou willen dat ik hier was gekomen met de intentie om te immigreren.” Gülen benadrukt dat, wanneer hij moe is van alles, hij het gevoel heeft dat hij is verbannen. Over degenen die stukken hebben geschreven om zijn terugkeer naar Turkije tegen te houden, zegt hij, “Mijn gezondheid staat me niet toe om naar ze te luisteren. Zolang de situatie onstuimig blijft, voel ik me niet geroepen om de aanleiding te zijn voor nog een Dag des Oordeels in Turkije.”

‘Necip Fazil Wilde de Risale-i Nur Collectie Vereenvoudigen’

31 March 2004 02:00

Wat is uw mening ten opzichte van de vertaling van de Risale collectie in een taal die de hedendaagse mens beter begrijpt, om een ieder zo de gelegenheid en het plezier te bieden om de collectie te lezen? Mensen die Engels kunnen lezen begrijpen de collectie namelijk al aardig goed. Bent u hier een voorstander van?

Er zijn mensen die hun hele leven hieraan hebben gewijd, die hebben gezegd, “Dit is het doel van mijn leven.” Ik geloof dat het belangrijk is om hun ideeën te respecteren. Sta me toe u van een anekdote te voorzien die hiermee samenhangt:

We waren uitgenodigd bij, wijlen, Necip Fazil (Kisakurek, een vermaarde Turkse dichter) op een conferentie in Kirklareli. Ik predikte daar destijds. Hij kwam daar met zijn leerlingen. De vriend die hem daar met de auto naartoe bracht, zocht zijn heil liever in Nurs, hij was een vriend die Bediuzzaman (Said Nursi) respecteerde. Onderweg hadden zijn manieren, en zijn houding en gedrag een grote invloed op Meester Necip Fazil. Hij sprak zijn lof uit over hem. Die avond aten we samen en we hadden fijne gesprekken. Ik uitte mijn respect (voor Necip Fazil). Necip Fazil zei tegen mij – en ik biecht dit in alle eerlijkheid op – : “Bediuzzaman is een groot man, net als de architect van de Sultanahmet (Moskee). Het is een groot man met grote ideeën. Er wonen echter ook mensen onder de brug. Deze mensen begrijpen Bediuzzaman en de opmerkingen over de geweldige architectuur niet. Ik wilde dat men mij toestond om het (de Nur Collectie) te vereenvoudigen tot het niveau van de mensen die onder de brug wonen.” Hierin zie ik de nederigheid en de sterfelijkheid van Necip Fazil. Ik zei hem in mijn eigen taal: “Mijn meester, dit ligt buiten mijn bereik. Er zijn mensen die hem van nabij bijstonden, die hem adviseerden, die zijn boeken schreven, publiceerden en verspreidden. Deze beslissing is geheel aan hen. De bemiddeling is echter wel aan mij. Ik kan hierin bemiddelen.” Hij werd ineens veel zachter. Hij schreef zelfs een aantal opeenvolgende edities van het “Grote Oosten” (Buyuk Dogu). Onze vrienden hebben deze stukken onder de loep genomen. Een erg loyaal persoon, die zijn leven zou geven voor de Meester, heeft ze onder onderzocht.

Hij stelde het dus niet op prijs.

Dat klopt. Later kwam wijlen mijnheer Bekir Berk. Hij doelde op Necip Facir toen hij tegen me zei: “Wat heb je gedaan, Keceli? Je hebt een behoorlijke indruk gemaakt op deze man. Je hebt hem een boek beloofd. Ik hoorde dat je hem de Kulliyat Collectie wil geven. Geef het hem maar.” Ik ging naar Istanbul en gaf hem de boeken. Een vriend met wie hij had gegeten was die dag ook bij mij. Ik werd toen echter gebeld door iemand die niet op dezelfde manier denkt als wij, maar wiens gevoelens ik niet kan kwetsen. Hij gaf me een flinke uitbrander. “Deze boeken kunnen niet zomaar aan iedereen gegeven worden. Wie is hij om ze te vereenvoudigen?” Ik zei tegen mijnheer Berk: Mijn broer, je maakt me kapot. Ik heb beloofd dit te doen. Ik ben hier gekomen, was overgeleverd aan zijn woede.” Hij antwoordde: “Mijn broer, we kunnen niet alles begrijpen. Zij weten beter.” Hij heeft ook respect voor degene die deze woorden sprak. Hij liet de hele kwestie gemakkelijk aan zich voorbijgaan.

Dit is een goed voorbeeld van een bekrompen geest, nietwaar?

Op die manier wil ik niet denken; deze man is overleden en hij heeft belangrijke dingen gedaan. Maar ik wilde dat het niet zo was. Het had gedaan kunnen worden door iemand als Necip Fazil, met een zekere geloofwaardigheid en stijl, samen met degenen die van hem houden. Het is te laat. Ik heb sommige stukken vereenvoudigd zonder het recht te hebben om dit te doen; vervuld van angst en met mijn eigen onsamenhangende zinnen. Het is uiteindelijk een boek geworden dat bestaat uit uittreksels. Toen schreef iemand mij een brief, iemand met een diep geloof in deze werken en iemand die ze als heilig beschouwt. Op deze gevoelens heb ik ook met respect gereageerd. Ik heb, op mijn beurt, een stuk geschreven, “Inksiar” (vloek)  genaamd. Hij schreef mij echter een brief, vol loyaliteit, waarin stond: “Jij vervalt niet in wanhoop, jij ervaart geen vloek.” Ik stopte met het vereenvoudigen. Ik heb in ieder geval geprobeerd om het, onbegrepen, Soefisme te integreren in het concept van de volgers van Mohammed en zijn vrienden, als ook de gemeenschappen van de sektes (ehl-i sunna vel-cemaat), met het “Kalbin Zumrut Tepeleri” (Kernconcepten bij het praktiseren van het Soefisme). Ik had in eerste instantie geen plan in mijn hoofd. Toen zeiden vrienden: “Ga ermee door. Het gaat goed. Het is belangrijk voor de toekomstige generaties. Soms wordt er binnen het raamwerk van de Soennieten misbruik gemaakt van Tasavvuf (Soefisme); het (Kalbin Zumrut Tepeleri) wordt onderworpen aan interpretatie, het zou goed zijn.” We gingen er een enorm avontuur mee aan. Ik heb mezelf twee keer voor mijn kop geslagen.

Later gingen andere uitgeverijen door met het vereenvoudigen van “Sozler” (de Woorden), door de woorden eronder te zetten. Nu zegt niemand meer iets; wat ik echter goed vind, is dat mensen in staat zijn om sommige dubbelzinnige teksten en de oorspronkelijke bedoelingen ervan direct te begrijpen, al is het niet in de mate waarop iemand die ze veelvuldig bestudeert, ze begrijpt. Ik ben het eens met jouw idee van vereenvoudiging. “Maar ik vraag me af of mijn beperkte geest ze niet zou begrijpen? Is er iets wat ik niet begrijp?”,  vraag ik mezelf af.

Ik wil één van mijn herinneringen met je delen. Met dezelfde intentie, werden sommige vereenvoudigde delen gepubliceerd in het Sule tijdschrift. Ik was destijds in Konya. Ik liep een boekenwinkel binnen met het plan om de uitgave van die maand te kopen. Een meisje van wie ik niet had gedacht dat ze geïnteresseerd zou zijn in Islamitische onderwerpen, kwam binnen. Met opwinding in haar stem vroeg ze: “Is de Sule al binnen?” Ik voelde tranen opkomen. Maar er zijn mensen die zeggen: “Waarom is het vereenvoudigd? Het is volledig verdraaid.” Ik wil niet zeggen dat ze hiermee de plank volledig misslaan. Maar ik vraag me af, is het niet beter dat het werk van deze grote man, deze architect van de gedachte, vereenvoudigd wordt door iemand die zich op prachtige wijze en met stijl weet uit te drukken, op een manier die iedereen begrijpt? Het is vertaald in het Engels, het wordt in Engeland gelezen. Het is van het Engels naar het Spaans vertaald. Het wordt in Argentinië gelezen. Het is vertaald in het Portugees, en wordt in Brazilië gelezen. Het is vertaald in het Duits, en wordt in Duitsland gelezen. Het is zelfs vertaald in talen van het Verre Oosten, en in het Koreaans.

Iedereen heeft er profijt van. De ware bron echter, is gelegen op de plek waar Bediuzzaman opgroeide. Hij kent de psychologie van de maatschappij op zijn duimpje. Die maatschappij begrijpt de dingen die hij schreef erg goed. Hij was geen vreemde voor hen. Maar, er is sprake van een taalbarrière. Wat zou er zijn gebeurd als hier geen sprake van was? Degenen die de Risale-i Nurs weerstaan (als een spirituele verklaring, of een verklaring van de betekenis van de waarheden van het Heilige Boek), weerstaan het onaangedaan. Wanneer ze erover horen, raken ze uitzinnig.

Niemand heeft het alleenrecht op deze kunstwerken… Waarom zouden de woorden slechts voor een enkeling beschikbaar moeten zijn?

Wie zal het zeggen, misschien is dit onze zwakheid. We worden volledig gemotiveerd door het idee van tolerantie. Terwijl we over de hele wereld op zoek zijn naar tolerantie, kwetsen, beledigen en dwarsbomen we onze naaste vrienden met wie we veel delen en met wie we baat hebben bij dezelfde bronnen… Je hebt het over “tolerantie”, maar waarom kwets je je eigen vrienden? Ik vraag me af of we hierdoor worden beïnvloed. Of, begrijpen we de betekenis van respect verkeerd? Doen we eigenlijk iets anders? Of kan het zo zijn dat we dit niet moeten doen uit respect voor copyright? Wie zal het zeggen? We zijn belast met complexen waar ik niets over weet. Ik zou het natuurlijk niet in mijn hoofd halen om zoiets te doen. Bovendien, moet ik bekennen dat ik niet in staat uitdrukking te geven aan zoiets. Een diepzinnig persoon die de taal uitstekend beheerst en dit met een partner doet, ondervindt geen terughoudendheid. Bovendien, doen we bij onze citaten precies hetzelfde.

Wie heeft dan het alleenrecht? Kunt u namen noemen?

Het is niet zo dat één persoon het alleenrecht heeft. Er bestaat al een tijd een aantal uitgeverijen. Op een goede dag, was ik aan het bidden met iemand op wie ik gesteld ben, een alom gerespecteerd man om zijn activiteiten op het gebied van onderwijs. I geloof dat ik de Imam was. Hij zei tegen mij: “Mijn vriend, de Meester zou niet zo veranderd moeten worden. Er bestaan uitspraken van de meester die, al lijken ze makkelijk en eenvoudig, een erg diepe betekenis hebben.” Hij gaf me het volgende voorbeeld: “In deze grote moskee van het universum, leest de Koran het universum. Laat ons hiernaar luisteren. Laten we dit onophoudelijk herhalen.” (“Şu kainat mescid-i kebirinde Kur’an kainatı okuyor. Onu dinleyelim. Vird-i zeban devamli dilimizde onu tekrar edelim.) Dit is een voorbeeld van een prachtige uitdrukking. Indien anderen dit interpreteren als, “In de grote moskee van het universum, wordt de Koran gelezen. Laat ons hiernaar luisteren,” verliest de uitdrukking haar betekenis. Er gaat kracht verloren. De Koran in de grote moskee van het universum, leest het universum. De Koran is een boek dat het universum leest. Indien deze gecompliceerde stukken veranderd worden, dan vraag ik me af of de diepe betekenis ervan behouden zal blijven.” Ik wist eerlijk gezegd geen woord uit te brengen. Zijn geweten zou, wat dit betreft, namelijk niet tot rust gemaand kunnen worden. Zeggen, “ja, ik ben er tevreden mee,” is één ding; respectvol zijn ten opzichte van de gevoelens van een ander, is wat anders. Ik ben het echter volledig met jou eens. Ik zou willen dat een moedig persoon een stap voorwaarts zou doen, en het zou vereenvoudigen zonder iemands hart te breken, op een manier die voor iedereen te begrijpen is. Neem bijvoorbeeld het 25^e Soz (Woord). Er zijn ook zaken waar hij louter met de verzen van de Koran naar verwees. Voor mij zou het publiceren ervan door ze enigszins te openen, een grote overwinning betekenen. Ik kan wel zeggen dat nog niemand de Koran op een dergelijk niveau heeft kunnen verklaren.

Ik trek mijn eigen beslissingen ook in twijfel.

Eerder had u het over het belang van brainstormen en een groepsgesprek voor uw gasten. Ik breng hierbij een puntje van kritiek naar voren: hier wordt niet gebrainstormd. Niemand komt met visies die tegen de uwe indruisen. Over het algemeen, wordt er in stilte naar u geluisterd. Acceptatie is hierbij de norm, niet zozeer discussie. Zou u openstaan voor andere ideeën en het creëren van een omgeving voor democratische discussie? Er is hier iets wat druk uitoefent op het individu.

Sommige vrienden willen niet onophoudelijk zeggen wat ze denken, misschien vooral uit respect. Situaties waar jij het over hebt, komen echter regelmatig voor. Velen spreken zich wel uit, delen hun ideeën. Het kan voorkomen dat ze zich schamen of van slag raken omdat ze denken “nu gaan we tegen zijn ideeën in,” maar ik betrek de vrienden er altijd bij. Abu Hanife (de grootste Imam), discussieerde altijd met zijn leerlingen. Wanneer er een besluit werd genomen, kwam dit soms overeen met zijn visie. Soms kwam het meer overeen met de visie van Abu Yusuf, Imam Mohammed, of Seybani. Wanneer het besluit overeenkwam met de visie van Abu Hanife, zei hij weleens: “Ik heb de bronnen nogmaals geraadpleegd, en ben tot de conclusie gekomen dat niet wat ik zei correct was, maar wat jij zei.” Hier hadden we het ook over met de vrienden. Om niet te zeggen, “Met een volgzame geest, is wat die bepaalde personen zeggen altijd juist.”

Ik twijfel ook aan mezelf omdat iets niet juist zou kunnen zijn. Mijn interpretaties zijn persoonlijk. Je hoeft het niet niet mee eens te zijn. Maar, als iets waar is en wordt bevestigd door de Koran, dan is het zinloos om erover te brainstormen.

Voorziet u gevaar? Ik bedoel, het ergens bijhoren heeft zijn positieve kanten. Maar heeft het ook niet als gevolg dat het individu als zodanig verzwakt, en dat de individuele kenmerken onder druk komen te staan?

Dit heeft zeker invloed. Het is mogelijk respect te voelen en er vervolgens onder bedolven te raken. Dit gebeurt echter niet continu. We moeten dit samen oplossen. Ik heb niet, net zoals Abu Hanife, een uitgesproken mening hierover. Vrienden moeten hun gedachten echter vrij kunnen uiten. Dit is op televisie niet mogelijk omdat er dan geen sprake is van een discussie. Er bestaat een wetenschap, die de oude mensen al predikten, genaamd de wetenschap van het debat. Dit houdt in dat er, met behoud van manieren en respect voor elkaar, over ieder onderwerp gedebatteerd kan worden. (Het Licht van de Waarheid komt voort uit het botsen van gedachten. — Namik Kemal] (“Müsademe-i efkardan barika-yı hakikat doğar.) Ik denk dat dit op den duur te gebeuren staat. Nu voelt iedereen hier zich vrij genoeg om haar/zijn gedachten te delen. Zijn ze juist, dan worden ze geaccepteerd. Je kunt hierover discussiëren, maar je kunt niet stellen dat er sprake is van een dergelijke bekrompenheid. Het is beter om niet zulke complexe situaties te creëren voor de gasten.

Maar, over het algemeen kun je een bepaalde psychologie loslaten op de geest van de groep. Iedereen wil op elkaar lijken. Een tegengestelde houding wordt niet echt gestimuleerd.

Het is een Turkse manier. Dit zit in de cultuur. Wanneer je zegt, “uit je gedachten,” dan begint men onsamenhangend, onzinnig en informeel te praten, om maar iets te zeggen. Bovendien geloof ik dat in de tijd dat je hier bent, er over dingen is gesproken waar al over geschreven is, en waarover andere meesters het al eens zijn geworden. Mensen zeggen hier niets over. Dit kan ook uit respect voor de bronnen en de spreker zijn.

‘Indien Je een Diep Vertrouwen Hebt in de Koran, Zou Je Niet Bang Hoeven Zijn voor de Dialoog’

30 Maart 2004 02:00

De toekomstige terugkeer van de Messias stond breed uitgemeten op de cover van het Aksiyon tijdschrift. Er werd gevraagd, “Waarom staat dit in de Aksiyon?” Er werd gezegd, “Waarom keert onze Profeet (Mohammed), die de laatste profeet is, niet terug, en waarom wordt er aangenomen dat de Profeet Jezus wel terugkeert?” Er vond een groot aantal discussies plaats op televisie met betrekking tot de enorme interesse in dit onderwerp; hoe willen ze eigenlijk dat het is? Onder de religieuze mensen zijn er enkelen die een andere mening hebben over dit onderwerp. Sommigen zeggen dat het in de Koran niet duidelijk staat aangegeven. Hoe denkt u hierover? Komt de Profeet Jezus terug?

De tweede komst van de profeet Jezus wordt beschreven op een manier die op verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd. Er wordt niets gezegd over hoe hij terug zal keren. Zijn terugkeer is een onderwerp dat ook andere religies al tijden bezighoudt. De Joden hebben er eveneens op gewacht. Ze hebben gewacht op de Profeet Jezus. Iemand die een ieder met compassie en genade zal omhelzen. Toen de Messias kwam, zeiden de Joden echter. “Jij bent hem niet.”

Mensen hebben ook gewacht op onze Meester. In de Koran staat dit duidelijk vermeld. Toen de Profeet (Mohammed) echter kwam, ontkenden ze hem ook. “Jij bent hem niet. We hebben op iemand anders gewacht,” zeiden ze. In iedere religie is er sprake van een geloof in iemand die zal komen aan het Eind der Tijden. Dit geldt voor Imamiye, en ook de Shiieten wachten op een Imam die aan het Eind der Tijden verschijnt. Ze geloven dat er iemand komt die in het Shiietische deel orde op zaken zal stellen. Iemand die hen zal leiden, en uit de gayya (een put in de Hel) zal bevrijden. Ook de Christenen hebben vandaag de dag deze overtuiging. Dit maakt dat mensen op verschillenden plekken zich de titel van Messias toe-eigenen. Ik denk dat sommige mensen achter de invasies zichzelf werkelijk zo zien. Mensen worden min of meer gedwongen zo te denken.

In de Islam, de Koran, wordt het niet expliciet genoemd. Sommige grote geleerden, waaronder Allame Keshmiri die opgroeide in India, zeggen dat vier verzen verwijzen naar de Tweede Komst van de Messias aan het Einde der Tijden. Allame Keshmiri verzamelde honderden hadiths over dit onderwerp. Meer dan veertig hiervan zijn onvervalst. Dit zijn, volgens deskundigen, betrouwbare hadiths. Bijna tien hiervan worden beschouwd als hasen (aanneembaar). Er gaan echter 100 hadiths over de Tweede Komst van de Messias. Vier verzen, die verwijzen naar de Komst zijn niet duidelijk.

Welke verzen zijj dat?

Nisa, 4/159; Zuhruf, 43/61; Âl-i İmran, 3/46; Meryem, 19/33.

Vertrouwt u Keshmiri?

Hij is een autoriteit op dit gebied. De kwestie is echter gebaseerd op hadith, en er zijn mensen die alleen waarde hechten aan wat er in de Koran staat, niet aan hadith. Ze zijn erg kritisch, maar van vroeger tot nu hebben alle bronnen, de volgers van Mohammed en zijn vrienden en de gemeenschappen van de sekten (ehl-i sunna vel-cemaat) het over de Terugkeer van de Profeet Jezus. De manier waarop hij terugkeert, is echter onduidelijk. Hoe zal hij afdalen? Moeten we hierbij denken een lichamelijke afdaling uit de hemel? Wat was de boodschap die de Messias predikte? Compassie, genade, vriendelijkheid, vrede onder de mensen. Zal dit de situatie zijn aan het Eind der Tijden? Zal er iets soortgelijks plaatsvinden tussen Christenen en Moslims?

De Bediuzzaman (Said Nursi, één van de grootste Islamitische geleerden van de 20^e eeuw), houdt beide opties open. Hij zegt dat, als de aangewezen religie (din-i mubin), de Islam, opnieuw uitdrukking aan zichzelf moet geven op verschillende plekken in de wereld, dan zal de Messias, al bevindt hij zich aan het andere einde van het universum, terugkeren om in deze belangrijke gebeurtenis zijn bijdrage te leveren. Maar, Bediuzzaman interpreteert Jezus als een spirituele persoonlijkheid. “Hij zal terugkeren als spirituele persoonlijkheid,” zegt hij. Niemand heeft het recht om hier bezwaar tegen te maken. Dit betekent dat een spirituele persoonlijkheid als een ziel, een gevoel zal komen, en, gelijk een bries, voelbaar zal zijn voor de mensheid. Er kunnen echter gidsen zijn die zich opstellen als leiders van een dergelijke beweging.

Niemand kan zeggen, “Ik ben de Messias.” Want de Messias kwam en ging. Hij vertrok als de Profeet. Het is ‘qufr’ voor iemand om te zeggen, “Ik ben de Messias,” want het is ‘qufr’ voor iemand die geen profeet is om te zeggen, “Ik ben een profeet.” Omgekeerd is het net zo ‘qufr’ als de Messias had gezegd, “Ik ben geen profeet.” Dit zijn riskante kwesties. Een profeet kan niet zeggen, “Ik ben geen profeet.” Iemand die geen profeet is, kan niet zeggen, “Ik ben een profeet.” Maar er zijn er velen die dit wel doen. Sommigen worden in de gevangenissen gedrogeerd en gedwongen om dit te zeggen. Dit is vandaag de dag, op verschillende plaatsen in de wereld, aan de orde van de dag. Dit is ook gebeurd in Cappadocia. Indien een persoon helemaal gezond is wanneer hij arriveert, maar vervolgens weggaat en zegt, “Ik ben de Messias,” dan moet dit worden onderzocht, ook op neurologisch gebied.

Excuseert u mij, maar is dit gebeurd in de 20e eeuw in Cappadocia gebeurd?

Ja. Laat me het hier eindigen. Allemaal rare dingen die men nooit voor mogelijk had gehouden, gebeurden in de afgelopen eeuw. Het land is erg vruchtbaar; alles kan er groeien. Ik acht het niet onmogelijk dat de Messias afdaalt als spirituele persoonlijkheid. Het kan zijn dat de ziel op die manier afdaalt.

In het kader van dialoog en tolerantie, zeggen verschillende kerken, “laten we samen lezen.” Op verschillende plaatsen wordt gezegd, “Volg dan op jouw beurt een Bijbelles.” Dit is wederzijds. Indien je twijfelt aan je eigen waarden, en als jouw vertrouwen in de Koran wankel is, dan zal dit geloof uiteindelijk toch wel instorten. Laat het zo zijn. Maar indien jouw geloof sterk is en niemand hier invloed op heeft, dan heb je niets om bang voor te zijn. Bezoek verschillende plekken. Ontmoet spirituele leiders. Een groot man die aan het begin van deze eeuw leefde, een groot denker, zei dat “Onderwerpen die aanleiding geven tot ruzie, niet besproken moeten worden met Christenen.” Indien je denkt in termen van verzoening en overeenkomsten, dan moet je hier niet over praten. Mensen die zich hard maken voor de dialoog, handelen op die manier. Er zijn veel mensen die ik zelf Christen Moslim zou noemen. Deze mensen zeggen, “Ik geloof in de Profeet Jezus, hij is een profeet. Maar, de Profeet Mohammed is de laatste profeet van Allah. En de Koran is een heilig geschrift.” Ik ken geen Moslims die zich hebben bekeerd tot het Christendom, omgekeerd komt dit echter wel vaak voor.

In het tijdschrift Aksiyon, staat een afbeelding van de Messias. Waarom dit de afbeelding van de Messias is geworden, weet ik niet. In Afrika, heeft de man op de afbeeldingen licht krullend haar. In Westerse films, is hij blond en heeft blauwe ogen. In het Midden-Oosten, ziet hij er typisch Midden-Oosters uit. Hij is natuurlijk ook afkomstig uit het Midden-Oosten. Hij is in Nazareth geboren. Zijn naam is, “Jezus van Nazareth.” Bij iedereen leeft de gedachte dat hij lijkt op iemand van hun eigen volk. Er zijn veel afbeeldingen van de Messias in omloop. Hier worden deze afbeeldingen tijdens Kerst en met Pasen langs de weg gehangen. Ze hoopten hiermee waarschijnlijk de harten te verzachten van degenen met wie ze in vrede samen willen leven. In mijn ogen was dit niet nodig. De Koran gunt de Messias zijn plek. In een tijd waarin materialisme in opkomst was, werd er een profeet gestuurd naar een bepaald volk. Hij kwam met bezieling en gezond verstand. Hij benadrukte alles wat van betekenis was. Hij kwam zonder vader op deze wereld. Hij werd geboren in de schoot van een vrouw zo zuiver als Meryem (de Maagd Maria). Hij zegt, “Gij zult niet vechten”. Hij maakt de Farizeeërs in de Bijbel bijvoorbeeld uit voor hypocriet. Hij zegt, “Laat Allah jullie levens nemen. Zo kun je je niet gedragen.” Hij kwam om dingen te veranderen, te corrigeren, het materialisme te ontkrachten. In de Koran wordt dit mogelijk omschreven. In de Koran staat weer een andere versie van het verhaal van de Messias dan in de Torah. De aard van de Torah stemt overeen met de aard van de aanhangers van de Torah, of andersom. Er bestaan daarom verschillende visies hierop.

Nu kan het zijn dat de vrienden die voor het tijdschrift werken, hun werk wat te ver doorvoeren. Ik moet zeggen dat het mij ook enigszins heeft gestoord. Ook mensen die zoeken naar een excuus kunnen hierdoor geïrriteerd raken. Bovendien stoort het de aanhangers van de Abraham religies (het Judaïsme, het Christendom en de Islam). Onze Meester (Profeet) koestert een diep respect voor Porfeet Abraham. “Van de profeten die mij voorgingen, lijk ik het meest op de Messias en Abraham,” zegt hij. Profeet Abraham is ook de gids van Profeet Mozes, Profeet David, Profeet Salomon, de Messias, Profeet Zacharias en Profeet Isaiah. Als onze Meester trots is om met een profeet in verband te worden gebracht, dan is respect voor deze profeet, mijns inziens, op zijn plaats. Mensen willen één bepaalde profeet op een voetstuk zetten, en het concept van eenheid analyseren. Om hier vervolgens conclusies uit te trekken zodat iemand zijn eigen religie betreurt en meer waarde toekent aan een andere religie, is erg wreed.

Ik heb verschillende mensen gezien die zich bezighouden met tolerantie en dialoog. Sommigen werden met achterdocht bekeken door te zeggen: “Ik vraag me af of ik het juiste doe, of niet?” Maar, onze Meester gedraagt zich positief ten opzichte van Christenen. De Kalief Omer stelde zich erg vriendelijk op ten opzichte van zowel Christenen als Joden toen hij Palestina veroverde. Selahaddin Eyyubi behandelde hen heel goed. Toen Fatih (Mehmet de Veroveraar) Istanbul veroverde, zeiden de Orthodoxen en de Armeniërs: “We zijn bevrijd van het Westerse barbarisme,” toen ze de tolerantie en goedheid van de Moslims zagen.

In dit opzicht hebben we voorgangers. Bediuzzaman schreef een brief aan het Vaticaan en aan de Orthodoxe Kerk. Hij ontving niet alleen hun reacties hierop, maar ook kaarten voor bayram (twee religieuze feestdagen Van de Moslims). Dit zijn voorbeelden van tolerantie. Toch pieker ik, ondanks dit alles, of we wel het juiste doen, of dit niet verkeerd begrepen zal worden. Ik zat eens in het vliegtuig, toen één van de mensen die naast mij zaten in mijn oor fluisterde, “Ik wil dit niet verborgen houden voor u, La ilahe illallah Muhammeden Rasullullah (Allah is de enige God en Mohammed is zijn Profeet).” Dit is wat één van hen tegen mij zei. Er waren tien mensen getuige van dit gebeuren. Veel mensen reizen hier in groepen. Dit is hun commentaar: “De Koran is een heilig geschrift. Het boek is afkomstig van Allah.”

Een vriend van mij kwam naar me toe en zei: “Sommigen zeggen: ‘wij zijn Christenen’, maar daar en daar verkondigen ze als groep het woord van onze Meester en de Koran. Moet ik ze vertellen dat ze niet mogen zeggen dat ze Christenen zijn?” “Nee,” was het antwoord dat ik mijn vriend gaf.

Wanneer je zoiets zegt ben je bevooroordeeld. Dan betekenen je woorden niet zoveel. Het accepteren van onze Meester is erg belangrijk. Necip Fazil (Kisakurek) zei uit bewondering over Pascal of een andere denker, “Hij kwam naar de haven, maar miste de boot.” Het aan boord gaan van zijn boot is van cruciaal belang. Sadi zei in zijn Bostan, “Geen treurnis voor de ummah (gemeenschap van Gelovigen of Moslims) die aan boord gaat van haar schip. Zij is de kapitein van dat schip.” Het is erg belangrijk om ze dit te laten zeggen. Als er een mogelijkheid is om duizenden mensen “La ilahe illallah Muhammeden Rasullullah” te laten zeggen…

Ik wil je vertellen over een incident dat plaatsvond tussen een directeur van een Katholieke kerk en een vriend van mij; een faculteitslid. De directeur zei tegen mijn vriend: “Ik ga vandaag geen lesgeven, doe jij dat maar voor mij.” Waarop mijn vriend antwoordde: “Dat is goed, maar wat zal ik ze vertellen?” “Vertel ze over Fatiha (de Opening, de eerste Soera in de Koran).” Dit is een gebruikelijke soera voor jullie en ons.” Mijn vriend ging naar de groep en vertelde over Fatiha aan de Christenen. Hij heeft geen enkele negatieve reactie ontvangen; hij werd geprezen. Op een dag, bezocht mijn vriend hem. Hij was in zijn kamer. Hij had een Koran in zijn hand en was deze aan het lezen. Mijn vriend vroeg hem wat hij aan het doen was. “Ik lees de Koran,” zei hij. “Maar je moet weten dat ik de Koran niet alleen lees uit informatieve overwegingen, zoals bij jou het geval is wanneer je het Oude Testament leest. Ik lees de Koran omdat dit het boek van Allah is en ik zo wat goede daden kan verrichten.” (Hij wordt emotioneel en tranen vullen zijn ogen.)

Als er bij de elite sprake is van zoveel zachtheid, dan vind ik dat pure winst. De winst zou niet enkel bepaald moeten worden door het aantal mensen dat zich tot de Islam bekeert. Degenen die de Islam accepteren, moeten ook in deze winst worden opgenomen. Degenen die zeggen: “De woorden in de Koran zouden de woorden van Allah kunnen zijn,” dienen meegerekend te worden, net als degenen die zeggen: “De Profeet Mohammed zou een profeet kunnen zijn.” Dit is van groot belang. Na deze generaties is het de beurt aan toekomstige generaties. Indien die gaten vandaag niet gevuld worden, zul je morgen het vermogen niet vinden om jouw juiste gedachten tot uitdrukking te brengen. Tot noch toe, met de nog ongevulde gaten, zijn we altijd op een bepaalde afstand van elkaar gebleven. We hebben gewacht tot zij naar ons toe zouden komen. Zo werkt het niet. De gaten dienen gedicht te worden. De Meester (Bediuzzaman) zegt: “In sommige opzichten is het beschamend en respectloos om te Christenen en Joden als qafir (ongelovig) te bestempelen, het is überhaupt respectloos om een qafir een qafir te noemen.” Dit is zo’n welgemanierde, goed doordachte beoordeling. Dit zijn nu de Mensen van het Boek. De Koran spreekt hen aan met ‘O, Mensen van het Boek.’ Hij interpreteert dit op een manier zoals dit nog nooit eerder is geïnterpreteerd; hij zegt: “O, Mensen van de School. Jullie zijn de geschoolden. Kom, laten we ons verenigen door middel van één enkel woord: Allah.” Zo interpreteert hij dit vers. Duizenden mensen weten dit. Tolerantie wordt binnen dit kader gehandhaafd. Er wordt gestalte gegeven aan ieder podium. De groten worden begrepen. Er wordt gesproken over Muhyiddin-i lbn Arabi, Mevlana Celaleddin-i Rumi.

‘Joods-Christelijke Ruzies Kunnen Niet Goed zijn, Met Name voor het Midden-Oosten’

29 Maart 2004 02:00

Mijnheer, gisteravond heb ik de “Passie van Christus” gezien. Het gaat over de laatste 12 uur van het leven van de Profeet Jezus. In mijn beleving was de film uitermate provocerend. Het doet, op onthutsend indrukwekkende wijze, uit de doeken hoe de Joden en de Romeinen Jezus hebben gekweld. Als ik een Christen was geweest, was ik de bioscoop uitgekomen met een enorme afkeer voor Joden, en had ik graag een paar klappen willen uitdelen. Kan een dergelijke film in uw ogen bijdragen aan vrede?

Hoe men ook op zoek is naar vrede in de wereld, er wordt, sinds mensenheugenis, eigenlijk steeds hetzelfde gedaan. Ik heb veel verschillenden versies van de film gezien. Ben-Hur gaat min of meer over hetzelfde. In die film, wordt de Profeet Jezus erg slecht behandeld. Er is ook een film gemaakt door de Belgen.

Een acteur met Westerse karaktereigenschappen speelde de rol van de Profeet Jezus; Een man met groene ogen en blond haar. Over het algemeen wordt de rol van Jezus gespeeld door een acteur met een Midden-Oosters uiterlijk. Maar in deze Belgische film was dat niet het geval. Hierin wordt Jezus ook afschuwelijk behandeld. Vanzelfsprekend waren de Joden nog steeds de verraders en waren de Romeinen verantwoordelijk voor de mishandelingen. Ik heb de film met Mel Gibson niet gezien, maar ik heb er wel over gehoord. Het gaat over dezelfde dingen. Deze film zou de Joden de reactie kunnen ontlokken dat “het antisemitisme opnieuw tot leven is gekomen.”

Dit is in feite wel wat er in de zielen van de Christenen gebeurt. Het bestaan van de Islam brengt veel Christenen en Joden tot elkaar. Ze kunnen het met elkaar vinden door het bestaan van de Islam. Ze spreken over een Europese beschaving, een Joods-Christelijke beschaving. Gezien het feit dat hun tegenhangers Moslims zijn, kan dit enigszins alarmerend zijn.

Het zit vooral in de menselijke ziel. In Amerika zie je het ook. Er zijn mensen die het gevoel hebben Amerikaan te zijn en dat ze de oorspronkelijke bewoners van Amerika zijn. Er zijn mensen die de eerste groep ziet als immigranten—vluchtelingen. Net zoals de Joden in Turkije die uit Spanje zijn gekomen… Er zijn mensen die op die manier denken over degenen die schuilden bij de Ottomanen. Zo is het hier, in nog sterkere mate, ook bij de Amerikanen. In sommige steden die we bezochten, zeiden de mensen: “Deze buurt is zus, die buurt is zo.” De inwoners van deze twee buurten nemen een uiterst negatieve houding aan ten opzichte van elkaar. Sommigen hebben het gevoel dat ze Amerikaans zijn, en daarbovenop hebben sommige mensen het gevoel dat ze Joods zijn. Hier, in Amerika, is er zeker sprake van een Joodse macht. Ik geloof dat het de voormalige president van Maleisië was, die zei: “De Joodse macht is dominant in de wereld.” Dergelijke woorden werden gezien als antisemitisch. Er vormde zich een negatieve houding hiertegen.

Dus, als ik het goed begrijp, bent u het niet eens met de benadering in de film?

Mensen zijn op zoek naar vrede. Daarom was de film, mijns inziens, ongepast. Zelfs voor Joden en Christenen is dit het geval. In Amerika, werken de huidige regering en de Democraten op verschillende vlakken heel goed samen. Hieronder bevinden zich ook Joden. Joods-christelijke gevechten zijn vooral slecht voor het Midden-Oosten. Er zou op zijn minst een eiland van vrede moeten worden gevormd, en de problemen op andere plaatsen moeten op deze manier worden opgelost. Maar, als er geen enkele plek is waar je je veilig kunt voelen, en er overal om je heen gevochten wordt, Is wereldvrede een onhaalbaar doel.

Na 11 september, werden de Moslims de “buitenstaanders” van de wereld. Kan met deze film het concept van de “buitenstaander” worden veranderd? De film kostte 30 miljoen Amerikaanse dollars en deze kosten werden op de eerste dag van de kaartverkoop terugbetaald met de opbrengst ervan. Kan het zijn dat Moslims denken: “Ah, dit is helemaal goed. Laat ze nu maar afgeven op elkaar, zodat wij er tussenuit kunnen glippen?”

Er zijn misschien Moslims die op deze manier denken, en wanneer je de hele kwestie oppervlakkig bekijkt, kun je ze waarschijnlijk geen ongelijk geven. Het kan zijn dat ze zeggen: “Heel goed, laat de Christenen en de Joden elkaar lekker het leven zuur maken, dan worden wij met rust gelaten.” Dit is in zekere zin een logische reactie. Maar het is de logica van een bepaald niveau. Dit accepteren zoals het is, is heel wat anders. Aannemen dat het zo kan zijn en zeggen: “Het kan zijn dat er zo gedacht wordt”, zijn twee heel andere dingen. Ik meen wat ik zeg. In Amerika zijn er misschien wel heel veel mensen die op deze manier denken, want Moslims in Amerika worden enorm lastig gevallen. De regering houdt precies bij wat iedere Moslim doet. Iemand die zegt: “Ik ben een Moslim,” wordt gezien als een radicaal en een terrorist. De Moslims voelen constant de angst om in de gaten te worden gehouden wanneer ze onderweg zijn naar de moskee. Ze zouden kunnen zeggen: Laat ze elkaar lastig vallen.” Maar op wereldwijd niveau, is dit niet aan de orde.

Als u de regisseur was geweest, wat voor een film zou u dan hebben gemaakt over Jezus? Hoe zou u die laatste 12 uur hebben weergegeven op het witte doek?

In de Koran en de sunnah is er geen sprake van de laatste 12 uur van de Messias. In de hadith, en in het kort in de Koran, wordt wel gesproken over de laatste vijf minuten. In de Koran komt het in vele verzen voor, maar vooral in de sura’s, wordt gesproken over Meryem (de Maagd Maria), Al-i Imran en En’am. Er wordt behoorlijk uitgewijd over zowel de Messias als over Meryem.

Hier lezen Mu’mins (zij die geloven in Allah) de verzen van de Koran terwijl ze contact hebben met diverse spirituele leiders. Zij geven het woord van onze Meester Profeet (vrede zij met hem) op die manier door. Dit is een hulpmiddel voor het bereiken van verzoening en overeenstemming. De visie van de Islam op de Messias is vol van eerbied. Omdat de Islam hem op waarde schat, is er geen sprake voor overdrijving (ifrat). Omdat er geen sprake is van overdrijving, is er geen ruimte voor een understatement (tefrit). Dit is wie de Messias is. Hij is een nobele dienaar van Allah. Hij is geschapen door de ziel en de adem van Allah. Hij heeft geen vader. Zijn moeder is een heilige vrouw. Zij is de enige vrouw die in de Koran bij naam wordt genoemd. Op deze manier maakt de Islam met zijn interpretaties van de Messias overal een goed gevoel los, denk ik.

In sunnah wordt wel aandacht besteed aan de laatste momenten van de Messias. Hij geeft zijn vrienden advies. “Één van jullie zal mij verraden,” zegt hij. Dit zal Judas zijn. De Christenen accepteren hem ook. Er is een tijd geweest dat hier onenigheid over bestond. Later, met de opkomst van de Islam, zeiden ze: “Laten we dit geen onderwerp van discussie maken. Er is een situatie gebaseerd op logica en vrede. Ik bedoel, dit is geen emotionele kwestie. Er leeft bitterheid binnenin; echter, er bestaat zoiets als logica en vrede. Ze namen het verder licht op.

Er zijn in het verleden altijd interreligieuze problemen geweest. Zelfs de Boeddhisten, die toch bepaald niet worden beschouwd als probleemschoppers, zijn recent bij probleemsituaties betrokken geweest. Er zijn problemen geweest tussen de Christenen en de Joden. In een bepaalde periode, deden sommige Christenen de Joden hetzelfde aan als de Moslims ten tijde van de Kruisvaarders. Dit heeft zich gemanifesteerd als een innerlijke open wond. En er wordt onophoudelijk over gepraat; met name in de kerken in het Oosten. In die periode, verzette de Oosterse Kerk zich tegen de Kruisvaarders. Ten tijde van deze incidenten, waren de Moslims gedwongen om oorlog te voeren om zichzelf te beschermen. Er brak oorlog uit toen hun kampen werden aangevallen, en er brak oorlog uit toen ze hun landen wilden beschermen. Het bieden van weerstand tegen de Kruisvaarders en het vormen van een front is niet iets waar we ons voor zouden moeten schamen… Het waren gerechtvaardigde acties. De houding van kalief Omer werd duidelijk gemaakt. Dit is echter niet waar het stopte; het ging door tot aan het Ottomaanse tijdperk. Istanbul werd binnengevallen. De commandant van de binnendringende krijgsmacht zei: “Dit is het einde van de Kruistocht.” Dit zijn de feiten. En de feiten zijn van alle kanten bekeken; het blijken provocerende elementen te zijn binnen in de mens. Groepen vallen uiteen. Degenen die verslagen zijn, proberen ergens anders kracht aan te onttrekken als ze zelf niet over genoeg kracht beschikken. Nieuwe partijen worden in het leven geroepen. Vroeger was er een Democratische kant en een Communistische kant. Nu zijn er veel meer mogelijkheden. Dat wat in het verleden zorgde voor conflicten, zou men niet moeten herhalen. Wanneer je dat doet, schep je nieuwe conflicten voor het heden. Het zou moeten worden begraven en vergeten. Van nu af aan zouden we goede dingen moeten denken in het belang van de mensheid. “Het verleden is kapotgemaakt, laten we wraak nemen en hiermee vandaag ook kapot maken,” dit is volgens mij geen logische gedachtegang, maar wie ben ik.

Er is een groep in Turkije die beweerde dat u een missionaris van het Christendom bent. Wilt u daar iets over zeggen?

Één groep zegt, uit jaloezie: “Amerikanist,” een ander zegt: “Collaborateur”, weer een ander zegt, vreemd genoeg: “Hij is pro-Shariya. Hij wil religie laten domineren.” Dit zijn zulke tegengestelde uitspraken, dat ze veel verschillenden ideeën kunnen oproepen over mij. Een andere groep ziet het benaderen van Christenen als het ondersteunen van hun propaganda, kerk, instituten en activiteiten. Volgens mij is er sprake van jaloezie en wrok. Deze groepen vinden het moeilijk bepaalde zaken te aanvaarden.

Ik ben niet de uitvinder van tolerantie en dialoog. Er vinden al heel lang ontmoetingen plaats op verschillende plekken in de wereld in het kader van tolerantie en dialoog. Ook Moslims werden hierbij uitgenodigd. Deze ontmoetingen vonden plaats in de Arabische wereld, het Verre Oosten, het Vaticaan, Europa en Amerika. Hierbij waren ook wetenschappers uit Turkije aanwezig. Maar zij waren zelf verantwoordelijk voor de gang van zaken.

Zij maakten zelf het scenario en voelden zich hier comfortabel bij; ze deden zelfs zendelingenwerk. Moslims zijn dit niet gewend. Ze waren niet in staat om hun gedachten uit te spreken, om te zeggen, “Laten we het zo doen.” Ze zeiden niet: “Laten we een ontmoeting organiseren in Abant of Harran.” Je moet een idee hebben; je moet betrokken zijn bij de planning om invloed op deze planning te kunnen uitoefenen. Hoezeer ze in hun gedachten ook baat hebben bij tolerantie en dialoog, je moet baat hebben bij je religie en religieus zijn. Ze zien, of weten, dit niet. Jaloezie heeft sommige mensen blind gemaakt.

Ik ken niemand die zich, door het proces van tolerantie en dialoog, heeft bekeerd tot het Christendom. Er zijn mensen in Turkije die zich bekeren tot het Christendom. Een vriend vertelde me over een boek, geschreven in de 14e-15e eeuw. Hij vertelde dat het Christelijke instituut in die tijd tegen de Armeense en Assyrische minderheden zei die onder staatsbescherming stonden: “Blijf waar je bent en wie je bent; verberg je mening en doe alsof je één van hen bent. Op een dag, zal alles veranderen en komen wij naar jullie toe.”

Degenen die eerst Christenen waren, bekeerden zich niet. Nu zijn er velen onder ons die dit wel doen. En ze voelen zich tegenwoordig prima bij de filosofie van Turkije. Een commandant had het ooit over iets dat te maken had met Sabiha Gokcen. Volgens (Mustafa Kemal) Ataturk, is een ieder die zich een Turk voelt, daadwerkelijk een Turk. Nu hebben we het hier niet over. De Joden zeiden: “Jij bent het echte kind van dit land.” Ik zei: “Ik zou het werkelijk niet weten.” Mijn voorouders kwamen twee of drie eeuwen geleden uit Ahlat (behorend tot de gemeente Bitlis, een oost-Anatolische stad). Jullie kwamen hier 500 jaar geleden. Moeten we het nu hebben over wie er uit Istanbul komt?

‘Ik Ben op Zoek naar een Gekweld Hart’

28 Maart 2004 02:00

Straft u uzelf bewust? Of kunt u de kracht niet vinden om naar buiten te gaan?

Spelletjes, plezier maken; het ligt niet in mijn aard. Zelfs toen ik jong was, deed ik al aan riyazat (esoterische zelf-realisatie). Ik deed wat goed was voor mij. Soms ging ik uit naar een café en zat daar een tijdje, als ik dacht dat dit nuttig was. Ik wil geen dingen doen die niet nuttig zijn. Al gaat het om het maken van een ommetje, ik wil dat het een bepaald doel heeft. Daarom zit ik binnen en lees de Koran of verricht mijn dagelijkse gebeden en ziqr (religieuze chants om Allah te gedenken). Indien ik tijd heb, houd ik me soms bezig met het redigeren van een boek, of met het zelf schrijven ervan. Ik acht het nuttiger om licht te doen ontbranden, om mensen van dienst te zijn. Het kan inderdaad zomaar zijn dat ik de afgelopen vijf jaar slechts drie keer naar het meer ben geweest. Ik heb mijn omgeving niet grondig verkend.

De Natuur kan helend werken. Waarom hebt u hier niet van geprofiteerd? Klaterende beekjes, enorme bomen…

Artsen zeggen precies hetzelfde – op deze leeftijd heb ik calcium nodig. In de zomer, namen ze me, op een vrij dwingende manier, een kwartier mee naar buiten en zeiden me naast die camelia daar te gaan zitten. Mijn ziel is niet ongelukkig of ziek. Ik ging ook niet veel naar buiten toen ik in Turkije woonde. Ik ben altijd bezig met boeken, waar ik ook ben. Als er iemand naast me komt zitten, vind ik het fijn om een gesprekje aan te knopen. Zo was het ook toen ik in Istanbul verbleef. Ik ging er meer op uit toen ik jong was. Ik ging naar tombes en las Yasin (een Vers uit de Koran). Tegenwoordig doe ik het liever zo.

De dingen die in Turkije gebeuren, baren mij zorgen. Ze zijn de oorzaak van mijn bloedend hart. Het afschaffen van positieve dingen, het verdwijnen van de stabiliteit, de grofgebekten met hun onesthetische uitspraken, en het bestaan van de onderontwikkelde geesten, terwijl ik dacht dat Turkije een ontwikkeld land was; het stoort me enorm. Ik kan niet bevatten dat er mensen zijn die zo achterlopen. De religieuzen werden als onderontwikkeld beschouwd, maar ik denk dat er geen land is waar reactionaire ideeën meer overheersen dan in Turkije.

Veel mensen houden van u, maar heeft u een vriend? Het lijkt wel alsof u zich helemaal alleen in een menigte bevindt. Heb ik het mis?

Zeker wanneer ik het woord “niveau” gebruik als ik over bepaalde kwesties spreek, lijkt het alsof ik mijzelf op een bepaald niveau plaats, en daar schaam ik me voor. Ik ben op zoek naar iemand die van binnen een kwelling voelt; iemand met wie ik over de Islamitische wereld kan praten, de situatie in Turkije, en waar ik mijn ongerustheid mee kan delen. Ik ben op zoek naar een gekweld hart.

Maar zo iemand is er niet, toch?

Op dat niveau geloof ik niet dat er iemand is die alles met me zou delen. Soms breekt het zweet me ’s nachts uit. Dan is er iets dat ik niet uit mijn hoofd krijg, iets dat ik op televisie heb gezien of heb gehoord. Je staat op en bidt. Soms word je er moe van. Dan wil je dat er iemand is; iemand waar je je ongerustheid mee kan delen. Ongerustheid neemt af wanneer ze wordt gedeeld. In dat opzicht heb ik, denk ik, niet een loyale vriend. Ik heb veel goede vrienden, vrienden die veel van me houden. Een vriend waarmee je gedachten deelt, moet net zo zijn als jij. Binnen in die vriend moet een vuur branden. Hij moet een hechte band met Allah hebben, en tegelijkertijd nederig blijven. Deze vriend zou jouw ideeën moeten delen.

Ik vind het eigenlijk getuigen van een gebrek aan respect wanneer ik aan mezelf denk. Ik zou niet aan mezelf moeten denken. Ik geloof in Allah, dus al mijn gedachten zouden aan Hem gewijd moeten zijn. Als ik in de Profeet (Mohammed) geloof, zou ik altijd aan hem moeten denken. Ik heb nooit aan iets anders gedacht dan aan mijn volk, ik hoor dat niet te doen. Ik moet denken aan het welzijn van mijn volk. Indien je niemand hebt om op hetzelfde niveau je ongerustheid mee te delen – en zoals je misschien al geconcludeerd hebt, jij bent namelijk intelligent, heb ik niet zo iemand – is het misschien tijd om te bekennen dat je eenzaam bent.

Dit lijkt het lot te zijn van veel grote gerespecteerde mannen in de religie. Gewild of ongewild ontstaat er een afstand tussen de geliefde personen en degenen die hen liefhebben. Zij kunnen geen vriendschap sluiten met hun meesters. Dit berust op een psychologische theorie. Ik vraag me af of dit bij u ook het geval is?

Ik probeer mijzelf zoveel mogelijk te zuiveren van redenen die mij ervan weerhouden de goede daden en de goedgunstigheid van de Almachtige Haqq (De Absolute Waarheid, een attribuut van Allah) te ontvangen. “Bidt u voor mij. Vergeet mij niet in uw gebeden. Als ik iets zeg, kan ik dat in uw gezicht zeggen.” Ik zeg, “U bent de bron van inspiratie.” Misschien brengt het zeggen van deze dingen, het denken van deze dingen en het je, enkele malen per dag, nederig opstellen (als we onszelf niet nederig opstellen voor een oneindigheid, Allah is oneindig en wij zijn niets, kunnen we onze verering niet tot het hoogste niveau tillen) aan de andere zijde een gevoel van lof teweeg. Ik bedoel, ik zou dit niet weten. Zolang je jezelf als klein beschouwt en altijd spreekt met bescheidenheid en vroomheid, dan kun je niet zeggen dat je niet weet hoe je iets moet zeggen, of dat je de andere partij niet kunt overtuigen.

Ik vraag me af of uw probleem bij het vinden van een soulmate te maken heeft met het feit dat mensen die zich met liefde aan u verbinden uw uiterste grenzen niet kunnen bevatten?

Ik ben niet iemand die moeilijk te begrijpen of te bevatten is. Ik ben een heel gewoon mens. Ik bevind mij niet boven de wolken. Ik doe me niet anders voor dan ik ben. Maar ik kan niet voorkomen dat mensen mij op een voetstuk plaatsen. Ik kan niet zeggen dat ze het niet begrijpen, dat zou oneerlijk zijn. Ik heb gepredikt in moskees, op openbare plaatsen en op conferenties en seminars, en uitgelegd wat er nodig is. Hiermee bedoel ik te zeggen dat dit niet georganiseerd is. Mensen volgen deze adviezen op. Ze verspreiden zich over de wereld, bereiken bepaalde doelen en gaan door met hun acties. Vandaag de dag doen ze nog steeds wat wij prediken. Ze begrijpen wie je bent, en meer. Je hebt het over activiteiten in het onderwijs en tolerantie, en ze gaan hier geweldig mee aan de slag. Dit is ook een uiting van lof. Indien ze jouw ideeën niet respecteren, zouden ze niet op deze manier handelen. In mijn ogen zijn de vrienden trouwer en goedgeloviger dan nodig. Dit is één ding; het delen van bepaalde zorgen is wat anders. Misschien weerspiegelen ze aan de buitenkant niet wat ze aan de binnenkant voelen. Misschien lijd ik onder de problemen. Ik zeur omdat ik geen contact heb met mijn dierbaren omdat ik bezig ben met anderen. Zij doen dit niet, dus volgens mij blijft wat hun van binnen bezighoudt, een geheim. Ik ben ongeduldig. Als iemand zegt: “Er is ergens brand,” dan raak ik van slag. Waarschijnlijk zijn zij erg geduldig. Ze maken geen probleem van deze dingen en houden het stil. Dit draagt wellicht niet bij aan de dialoog, en dat veroorzaakt onenigheid. Er is geen sprake van een volledige breuk. We zijn in staat om samen te zitten en te praten, om elkaar te ontmoeten en onze problemen te delen.

Bepaalde incidenten hebben de mensen achterdochtig gemaakt; maar sommige samenzweringen kunnen niet ontkend worden.

Sommige mensen zijn van mening dat de Islamitische gemeenschap geneigd is om zich te verliezen in samenzweringstheorieën. Er bestaan bijvoorbeeld theorieën dat 11 september het resultaat was van een Amerikaanse samenzwering. Zo zijn er meerdere samenzweringstheorieën die worden gebruikt om de wereld te beoordelen…

Vele samenzweringstheorieën hebben in de wereld de ronde gedaan. En er komen nog steeds nieuwe bij. Bij de ene helft van de wereldbevolking leven gedachten om de andere helft van de wereldbevolking af te branden, als gevolg van de conclusies die zijn getrokken. Misschien willen mensen het gevoel van paranoia in de maatschappij versterken om hun eigen angsten te rechtvaardigen. Er is soms sprake van intimidatie. Ik kan echter niet zeggen of 11 september in deze categorie past. Maar bij een wijdverbreide samenzwering wordt altijd lang stilgestaan. Dezelfde dingen worden over de hele wereld gedaan. Een paar jaar later gebeurt er dus iets, maar in een andere vorm, en vervolgens gaan we allemaal geloven in dergelijke samenzweringstheorieën.  Er waren explosies in Istanbul. Dit soort dingen gebeurt ook elders in de wereld. Bewust of onbewust zeggen mensen: “Wordt dit mogelijk gemaakt door deze mannen te veranderen in robots?” Of ervaren we allemaal dezelfde onjuiste behandeling, onderdrukking, wreedheid, terreur doordat sommigen de ene wereld met de andere wilden verenigen? Komt dit doordat sommigen zeggen: “Kom, laten we ons verenigen?” Er zijn namelijk vele voorbeelden. Uiteindelijk worden ze gezien als mogelijkheden. Bovendien hebben de mensen een sceptische houding ontwikkeld tegenover alles wat openlijk geschreven of naar buiten gebracht wordt. Ze vragen zich af wat iemand nou werkelijk bedoelt wanneer hij iets zegt.

Er hebben in de wereld enkele gebeurtenissen plaatsgevonden die de mensen zo achterdochtig hebben gemaakt, dat ze achter alles een samenzwering zoeken. Hetzelfde gebeurt in de media. Er zijn mensen die worden afgeschilderd als mensen met een grote bereidheid tot samenzweren. Al accepteren we dit niet als hele waarheid, het is onmogelijk om het bestaan van samenzweringen in de wereld te ontkennen.

Passages uit de antwoorden van F. Gülen op vragen over onderwijs en de Turkse onderwijsactiviteiten in het buitenland

dec 17, 2013 | Interviews, Uncategorized

Traditionele Educatie en Leiderschap in Modern Onderwijs

U bent iemand die binnen traditionele onderwijsinstellingen is opgegroeid, hoe werd u een pionier in moderne onderwijsinstellingen binnen en buiten Turkije?

“Laat me ten eerste verhelderen dat ik nergens een pionier in ben. Tijdens mijn kinderjaren was ik niet in staat om buiten de kaders te denken van het systeem waarin ik werd opgevoed. Ik weet niet wat in hoeverre een school een kind opleidt om het systeem ter discussie te stellen. Volgens mij is het formele onderwijssysteem in Turkije nooit veelbelovend geweest. Muallim Naci schreef een zeer goed boek. Hij vergelijkt staatsscholen met madrassas, en beweert dat de oude en versleten madrassas in sommige opzichten nog steeds veel verder zijn dan de staatsscholen.

Inderdaad, deze scheiding begon vroeg in de eerste periodes met de Nizamiye madrassas. Om deze reden verwijten sommige onderzoekers Imam Ghazali, die tegen de Peripatetische filosofie streed. Echter, in die tijd werd filosofie samen met experimentele wetenschappen bestudeerd. (In recente tijden zijn filosofie en positieve wetenschappen gescheiden.) Zijn stellingname tegen de filosofie beïnvloedde de wetenschappen – zowel de wetenschappen die gebaseerd waren op rationalisme als hun denkmethoden. Imam Ghazali verklaarde openlijk dat hij niet de wetenschappelijke bevindingen bekritiseerde van de filosofen die hij bestreed, en dat deze niet schadelijk waren voor religie. Echter, zijn strijd tegen dit soort theoretische kennis berokkende destijds schade in de islamitische wereld doordat het verkeerd begrepen werd. Namelijk als een houding die zowel tegen de positieve wetenschappen als tegen de filosofie gericht was. Zij die tegen de positieve wetenschappen gekant waren, traden explicieter naar voren, lieten meer van zich horen en werden machtiger. Zo schrapte tijdens de Ottomaanse periode de Qadizade-groep de positieve wetenschappen uit het curriculum van de madrassa. De Koran refereert zeer frequent aan natuurlijke fenomenen in verhouding tot de geloofsprincipes en stelt vaste tijden op voor het dagelijkse gebed, het vasten en de bedevaart. Maar na een bepaalde periode sloot de madrassa de oren voor zulke Koranische expressies. Hoewel God in de Koran zegt: “Onze tekenen en bewijzen zullen zowel van buiten als van binnen aan hen getoond worden”, werd er geen grondige research en onderzoek naar zaken en gebeurtenissen gedaan. In de benadering van Bediuzzaman zouden het universum en de waarheden van creatie die naar God wijzen, naar Zijn bestaan en Eenheid en ook andere leerstellingen van het geloof, net zoveel bestudeerd moeten worden als de Koran. Geleerden vergaten (of negeerden) dat de Koran de basis van natuurkunde, scheikunde, wiskunde en astrophysiek omvat en dat de helft van de verantwoordelijkheid van een gelovige eruit bestaat om natuurlijke verschijnselen te bestuderen als een boek”.

Zegt Bediuzzaman in feite niet dat de gevolgen voor het niet bestuderen van het Boek van het Universum en het niet bestuderen van de Koran verschillend zijn?

“Ja, hij geeft aan dat het bestuderen van deze twee boeken verdienstelijk is en dat het zondig is om ze niet te bestuderen. De afstraffing voor het niet bestuderen van het Boek van het Universum gebeurt al in deze wereld, terwijl de bestraffing voor het niet bestuderen van de Koran in het hiernamaals wordt gegeven. Dit laat zien dat deze twee boeken de twee gezichten van dezelfde waarheid zijn. Zeer weinig mensen hebben op dit aspect gewezen en als ze het al deden, dan was dat indirect. Bediuzzaman echter, drong er op aan en benadrukte het steeds maar weer. Aan de ene kant hebben we het Boek van het Universum, aan de andere kant de Koran, een leidraad die ons in staat stelt om het universum te begrijpen, om er veilig doorheen te bewegen en om op een comfortabele manier temidden van de gebeurtenissen te blijven lopen zonder te struikelen of te botsen. Daarbij is er ook de esoterische ontdekking en het zien van de onmetelijkheid van het universum in onze eigen bewustzijn. Ik denk dat deze wel de triade vormen van onze beschaving.
Onze Profeet verklaarde: “Er zal een tijd komen wanneer de Koran zich in één vallei bevindt en de mensheid in een andere.” Dit is gebeurd en wij moeten de vallei waar de Koran zich bevindt, dan ook terugvinden en in zijn licht lopen. De geest van de madrassa-opleiding en de geest van de moderne educatie kunnen bij elkaar komen – ze kunnen een nieuw huwelijk sluiten en de schittering van de geest en het licht van het hart kunnen opnieuw verenigd worden. Zijn zij verenigd en geïntegreerd, dan krijgt de ijver van de student een vleugel en zal de student vliegen”.

Gooide de madrassa alleen de positieve wetenschappen eruit?

“Nee, de madrassa gooide tegelijkertijd ook het Sufisme eruit, dat we het spirituele leven van Islam kunnen noemen. De madrassa beperkte zich sindsdien tot religieuze wetenschappen en zo stond alles stil. Objecten en gebeurtenissen werden vanuit een beperkte visie van het universum beoordeeld”.
Rampen in ons denkleven

Wat vindt u van het Islamitische denken van tegenwoordig?

“Er is een aantal rampen gebeurd op dit gebied. Een daarvan is de sluiting van Islamitische onderwijsinstellingen waar positieve wetenschappen gedoceerd werden. Dit was het geval bij de madrassas, gold gedeeltelijk voor de Imam-Hatip middelbare scholen en in zijn geheel voor de Theologische Faculteit. Ze zijn ook gesloten voor het spirituele leven van de Islam. De verbindende geest van Islam is daarmee uit elkaar gevallen. Een deel was tevreden met het uit naam van het Sufisme vertellen over het leven van in het bijzonder ‘mirakels’ van heiligen uit het verleden; anderen beschouwden een oppervlakkige studie van religieuze wetenschappen als de verwerving van de hele Islam; en een derde groep verwierp de Islam in al zijn aspecten, gebaseerd op wetenschappelijk materialisme. [Eyup Can, Zaman daily, August, 1995]
Van Madrassa naar Universiteit
Turkse ondernemers uit bijna alle geledingen van de samenleving hebben in de scholen, colleges en universiteiten gepionierd. Fethullah Gülen gaf alleen advies aan deze charitatieve zakenmensen. Mensen die zeiden dat ze een moskee wilden gaan bouwen, antwoordde hij: “Ik zou er graag een school naast zien.” In feite bevall hij in de meeste plaatsen het bouwen van een school aan in plaats van een moskee.
Fethullah Hodja verklaart zijn opvattingen over Turkse ondernemers die in Turkije en in het buitenland scholen openen:
“Als gevolg van de recente ontwikkelingen in communicatietechnologie, lijkt de wereld op een mondiaal dorp. Ons voortbestaan en vooral onze ontwikkeling in de richting van een land dat invloed kan doen gelden in de bestaande machtsbalans, zijn alleen mogelijk door het sluiten van allianties met onze buren en de landen met wie wij veel gemeen hebben.
“Het vestigen van natuurlijke verbonden en omringd worden door een cirkel van vrienden, liever dan door vijanden zou goed zijn voor Turkije. In een dergelijk kader, zou ik zelfs het openen van scholen in Armenië en Israël ondersteunen, als dat toegestaan zou zijn.
“Wat betreft mijn relatie met de scholen die geopend zijn, er is een leeuw in ieders hart, een doel dat sinds de geboorte in iemands natuur zit. Dit doel kan voor ieder individu verschillend zijn. Toen ik twaalf of dertien jaar was en in Erzurum op school zat, had ik in de ene hand een boek en in de andere een landkaart. Ik vroeg dan: ‘Mijn God, hoe kunnen we een land worden waarvan de problemen wezenlijk zijn opgelost?’
“Ik heb zelfs nooit gedacht aan het bezitten van een huis, kinderen of een auto. Je kunt natuurlijke wetten geen weerstand bieden: water stroomt, verdampt bij honderd graden en bevriest bij nul graden. Als mijn natuur een dergelijk eigenschap bezit, en wanneer dit niet schadelijk is, wat kan er dan meer natuurlijk zijn dan dat dit zaad tot bloei komt?
“Als iemand die opgegroeid is met de wens en het doel om mijn land te dienen, en indien dit doel door onderwijs kan worden verwezenlijkt, dan is mijn interesse in onderwijs zo natuurlijk als het stromen van water, de opkomst en de ondergang van de zon en de activiteit van de wereld. Echter, ik heb geen macht, kapitaal of een leger, maar een onmogelijk te stoppen liefde en enthousiasme voor dienstbaarheid. Het enige dat ik kan doen is hiervoor een uitleg geven, dit aan mensen vertellen die zullen luisteren en met suggesties zullen komen. Een dergelijke dienst aan anderen lijkt op een ‘bazaar van degenen die de goedkeuring van God zoeken.’ [Hulusi Turgut, Yeni Yuzyil, 1/27/98]

Scholen

Dat is juist het punt waarop ik wilde komen. Het wordt gezegd dat elke dag, de scholen die aan u toebehoren, worden geopend en dat dit een soort van een organisatie is. Dit zet zeer veel mensen ook aan het nadenken.
Waar ik ook kom, daar geef ik een aantal suggesties. Zonder te willen discrimineren, zeg ik tegen onze burgers: “Open voorbereidende cursussen voor universiteiten en verhoog het niveau van onze mensen.” (In een vreemd land) vertelde ik een aantal mensen, dat naar een onderwijzer uit Turkije kwam luisteren: “Blijf hier. Bereid je kinderen erop voor om naar de universiteit te gaan. Laat ze wetenschappen studeren. Als het niveau van algemene cultuur en educatie niet hoog genoeg is, open dan voorbereidende cursussen voor universiteiten. Breng al je middelen bij elkaar. Een wereld die steeds verder globaliseert brengt bepaalde veranderingen met zich mee. Bijvoorbeeld, kleine handel en kleine ondernemingen zullen verdwijnen. Bouw dus grote zakelijke ondernemingen.”
Ik praat met iedereen. Ik vind het betreurenswaardig dat de regering geen speciaal, op deze kwestie gericht beleid heeft. Ik ontmoette een aantal medeburgers, sprak hen over deze zaak en zo ontdekten we een mogelijkheid om deze nachtmerrie te beëindigen. Het werd ons duidelijk dat privéscholen zeer bevorderlijk zijn. Hierdoor aangemoedigd begonnen sommige mensen, die wisten hoe belangrijk kwaliteit is, privéscholen te openen. Sommigen dachten echter dat zij mijn volgelingen waren of dat ze mijn mening moesten delen.  [Ertugrul Ozkok, Hurriyet daily, 1/23-30-95]

Relaties met Onderwijs en Media Organisaties

U zegt dat u arm bent. Maar we weten dat u overal in Turkije speciale cursussen, scholen, universiteiten, een dagblad en een televisiekanaal heeft.
“Ik heb geen organische of materiële connectie met één van hen. Mijn enige bezit op deze wereld is de kleding die ik draag en mijn lakens. Ik heb al mijn boeken gedoneerd aan een stichting.
Hoe slaagt u erin om te doen wat de regering niet lukt? En met welk doel? Hier komt nog het volgende bovenop, bijvoorbeeld, kinderen die naar uw school in Tiflis gaan zijn niet eens Turks of moslim. Wat is uw doel?
“De scholen zijn niet van mij. Ik ben een arme man met niets meer dan de kleding die hij draagt. De instituties die u noemt, daarachter zitten veel mensen en bedrijven uit alle geledingen van de samenleving ongeacht hun wereldvisie, geloof en levensstijlen. Als ze het wensen, vragen ze mij soms om advies. [Oral Calislar, Cumhuriyet Daily, 8/20-26/95]

Educationele stormloop naar Azië

Wij hopen dat ons begrip van Islam en de Turkse cultuur een bijdrage zal leveren aan een wederzijdse, vitale dialoog in de wereld. Ik denk dat we op een noodlottig punt van de geschiedenis aangekomen zijn. Eigenlijk heeft de verwachte vriendschap zich grotendeels ontwikkeld tussen de studenten. De inheemse bevolking en regeringen moeten tevreden zijn met de scholen die de Turkse ondernemers hebben geopend; ze moeten een goede indruk hebben achtergelaten. Zo verdreef bijvoorbeeld de jaloerse rector van Jakoetië de Turkse docenten uit de technische school, maar stuurde later een boodschap: “Kom terug, en jullie kunnen elk soort technische school openen die je maar wenst onder jullie eigen management.” Ik weet echter niet of ze een dergelijke school hebben geopend. Jakoetië is erg ver…
Er zijn verschillende factoren. Eigenlijk hebben onze mensen een ondernemersgeest. Maar om dit te tonen, moeten ze erin geloven. Als iemand als ik zelfs maar fluistert zoals het zoemen van een bij, kan het collectieve bewustzijn onmiddellijk tot leven komen.
Het enige dat ik heb gedaan is mensen aanmoedigen. Ik geloof dat de samenwerking tussen Turkije en Centraal-Azië voor beide partijen gunstig zal zijn en zal bijdragen aan de regionale en mondiale vrede. Mensen uit diverse lagen van de samenleving hebben gereageerd op mijn oproep omdat zij er echt in geloofden. En mijn geloof in de waardevolle kwaliteit van de geest van een natie groeide weer.

Turkije is een gevestigde staat en democratie is zich er, op zijn minst, aan het settelen. Maar in plaats van te dromen over een eenheid die onmogelijk lijkt met mensen en landen die op ons neerkijken en zichzelf betere moslims vinden dan wij, vind ik het veel verstandiger om ons te richten op mensen waarop jaren neergekeken is en die jarenlang, zelfs eeuwen, onderdrukt zijn, en die in vele opzichten dichter bij ons staan.
Alles wordt door het Lot bepaald. Indien er een conjunctuur is waarin de schijnbaar noodzakelijke middelen en oorzaken, de menselijke vrije wil en besluitvorming in lijn zijn met het Goddelijk Lot en zich in een zaak verenigen, kunnen er verrassende dingen gebeuren waarover men alleen heeft gedroomd.
Ik heb lang uitgekeken naar een betere wereld die op het Paradijs lijkt, waar de mensheid in vrede en rust kan leven. Onze wereld is moe van oorlogen en botsingen en heeft veel meer behoefte aan genade, genegenheid, geestelijke welgesteldheid en vrede dan aan lucht en water. Ik geloof dat mensen in elk land klaar zijn voor een dergelijke wereld.Zo deden we de Griekse regering bijvoorbeeld een voorstel: “Vrees ons niet. Kom en open een school in Turkije, stuur je kinderen hierheen, wij zullen hen verzorgen en hen een beurs geven. In ruil daarvoor zullen wij studenten naar jullie sturen en een school openen in een stad die jullie wensen.”
Onze inspanningen en ondernemingen staan volledig in dienst van de mensheid. In een wereld die steeds meer en meer globaliseert, proberen we iets eerder onze toekomstige buren te leren kennen. Telecommunicatie en transport systemen gaan ervoor zorgen dat we als het ware met zijn allen in dezelfde kamer zijn.

Sociale Wetenschappen

Toen Turkije een achterstand op technologisch gebied opliep, werd er besloten om alle superieure geesten te stimuleren om natuurkunde en scheikunde te studeren teneinde complexe technologie zo snel mogelijk naar Turkije te brengen. Maar het lijkt erop dat degenen die voorrang hebben gegeven aan sociale wetenschappen ook zullen behoren tot diegenen die de toekomst zullen leiden.
Leider worden is gedeeltelijk ook gebonden aan respect voor de vrije gedachte. Een zaad heeft de kracht om in de boezem van de bodem te ontkiemen en te groeien. Indien de lucht gunstig is en als het bij het water kan, zal de jonge boom langer worden. Mensen zijn hetzelfde. Er mag geen onderdrukking zijn en mensen moeten zichzelf kunnen uiten. Mensen, zelfs genieën, worden echter niet aangestuurd op hun elementaire capaciteiten. Dit systeem moet veranderen: studenten moeten zelf kiezen wat ze willen studeren. Zowel de middelbare school en de universiteit heeft deze flexibiliteit nodig. Een ongetalenteerd, niet capabele team bepaalt nu het lot van deze staat. [Nevval Sevindi, Yeni Yuzyil daily, August, 1997]

Politieke doelen?

We zijn allemaal mensen. Tegenwoordig werkt iedereen en elke organisatie voor een bepaald doel. Ik dien andere mensen op een manier die bij mij past en binnen het kader van mijn overtuigingen. Zoals hierboven aangegeven zijn mensen de meest eervolle van alle scheppingen. Degenen die deze eer willen vergroten zullen dit eervolle wezen moeten dienen. Met betrekking tot internationale relaties en menselijkheid geldt als één van de belangrijkste factoren het elimineren van zaken die mensen scheiden, zoals egoïsme, eigenbelang en discriminatie gebaseerd op kleur, ras, geloof en etniciteit. Wanneer deze worden geïdealiseerd kunnen ze botsingen veroorzaken en geëxploiteerd worden door grote machten. Wij kunnen deze kwalen uitroeien met onderwijs.
Ook is educatie de meest effectieve en gemeenschappelijke taal voor intermenselijke relaties. Wij doen ons best om dit voor elkaar te krijgen; we hebben geen andere intentie. Ik zou er meer dan miljoenen keren de voorkeur aan geven om in dit vergankelijke leven te blijven met geloof en dienstbaarheid aan anderen om het eeuwige geluk te verdienen, dan het heersen over deze wereld, zelfs wanneer ze zou verenigen met anderen om een enkele staat te worden.